แด่ผู้มีทุกข์ ๒๖ - ทุกข์เพราะพลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รัก
ชีวิตประจำวันนั้น นอกจากจะประสบกับสิ่งซึ่งไม่เป็นที่รักแล้ว ก็ยังมีทุกข์อื่นอีก คือ พลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รัก
ก็ในนิทเทสนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสคำเป็นอาทิว่า ได้แก่มารดาก็ตาม ดังนี้ เพื่อทรงแสดงบุคคลผู้ใคร่ประโยชน์โดยสงบ ในคำว่า มารดาเป็นต้นนั้น มีวิเคราะห์ศัพท์ดังต่อไปนี้ ...
ชื่อว่า มารดา ด้วยอรรถว่าประพฤติยึดถือว่าของเรา ชื่อว่า บิดา ด้วยอรรถว่า ประพฤติรักใคร่ ชื่อว่า พี่ชาย น้องชาย ด้วยอรรถว่า เป็นผู้คบ ชื่อว่า พี่น้องหญิง ก็เหมือนกัน
ชื่อว่า มิตร ด้วยอรรถว่า ประพฤติเมตตาหรือด้วยอรรถว่า นับถือ ชื่อว่า อำมาตย์ ด้วยอรรถว่า เป็นผู้ร่วม โดยอรรถคือเป็นไปร่วมกันในกิจและกรณียะทั้งหลาย ชื่อว่า ญาติ ด้วยอรรถว่า เป็นผู้ทราบหรือรู้อยู่อย่างนี้ว่า คนนี้เป็นคนข้างในของเรา ชื่อว่า สาโลหิต ด้วยอรรถว่า เป็นผู้สัมพันธ์กันโดยสายเลือด
ปิเยหิวิปโยค มีการพลัดพรากจากวัตถุที่น่าปรารถนา เป็นลักษณะ มีการให้เกิดความโศกขึ้น เป็นรสะ มีการโยนความพินาศให้ เป็นปัจจุปัฏฐาน
นี่คือ การพลัดพรากจากผู้ที่เป็นที่รักทั้งหลาย คือ มารดา บิดา พี่น้องชาย พี่น้องหญิง หรือแม้มิตร อำมาตย์ ญาติสาโลหิต
ขอเชิญคลิกอ่านตอนต่อไป ...
