วิริยะ
วิริยเจตสิกเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ที่พระพุทธองค์ทรงยกขึ้นแสดงว่า เป็นธรรมที่มีอุปการะมากเพื่อการบรรลุอริยสัจจธรรม คือ ทรงแสดงในสัมมัปปธาน ในอินทรีย์๕ เป็นวิริยินทรีย์ ในอริยมรรค เป็นสัมมาวายามะ ในโพชฌงค์ เป็นวิริยสัมโพชฌงค์ ในพลธรรม เป็นวิริยพละ ในสติปัฏฐาน เป็นอาตาปี ในบารมี ๑๐ เป็นวิริยบารมี ซึ่งวิริยะ ทั้งหมดกระทำกิจอันเดียวกัน
วิริยะ รวมอยู่ในหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาหลายหมวด เช่น
อิทธิบาท ๔ (ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา) อันเป็นคุณธรรมที่นำไปสู่ความสำเร็จแห่งผลที่มุ่งหมาย
พละ ๕ (สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา) คือ ธรรมอันเป็นกำลัง
อินทรีย์ ๕ (สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา) คือ ธรรมที่เป็นใหญ่ในกิจของตน
โพชฌงค์ ๗ (สติ ธัมมวิจยะ วิริยะ ปีติ ปัสสัทธิ สมาธิ อุเบกขา) อันเป็นธรรมที่เป็นองค์แห่งการตรัสรู้
บารมี ๑๐ (ทาน ศีล เนกขัมมะ ปัญญา วิริยะ ขันติ สัจจะ อธิษฐาน เมตตา อุเบกขา) อันเป็น ปฏิปทาอันยิ่งยวด คือความดีที่บำเพ็ญอย่างพิเศษ เพื่อบรรลุซึ่งจุดหมายอันสูงสุด
และเชิญคลิกอ่านเพิ่มเติมที่
วิริยะบารมี เป็นอย่างไร
