การละองค์ฌานไปทีละองค์ เป็นฌานโดยปัญจกนัย
บ้านธัมมะ
วันที่ 16 ธ.ค. 2550
หมายเลข 5935
อ่าน 1,902
การละ องค์ฌาน ไปทีละองค์นั้น เป็นฌานโดยปัญจกนัยคือ โดยนัยของฌาน ๕ สำหรับผู้ที่ปัญญาสามารถละวิตกและวิจารได้พร้อมกันนั้น เป็นฌานโดย จตุกกนัย คือโดยนัยของฌาน ๔ ดังนี้
ทุติยฌาน ละวิตก วิจาร จึงประกอบด้วยองค์ฌาน ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา
ตติยฌาน ละปีติ จึงประกอบด้วยองค์ฌาน ๒ คือ สุข เอกัคคตา
จตุตถฌาน ละสุข จึงประกอบด้วยองค์ฌาน ๒ คือ อุเบกขา เอกัคคตา
ทุติยฌาน โดยจตุกกนัย ก็คือ ตติยฌานโดยปัญจกนัย
ตติยฌาน โดยจตุกกนัย ก็คือ จตุตถฌานโดยปัญจกนัย
จตุตถฌาน โดยจตุกกนัย ก็คือ ปัญจมฌานโดยปัญจกนัย