อริยยานพาดำเนินไปสู่พระนิพพาน

พระผู้มีพระภาคทรงแสดง พระนิพพาน ซึ่งเป็นทิศที่ปลอดจากภัยคือ ความแก่ ความเจ็บ ความตายและอุปัทวะทั้งปวง ทางตรงที่นำไปสู่ทิศนั้น ได้แก่ มัชฌิมาปฏิปทาหรือมรรคมีองค์ ๘ ซึ่งจะต้องละความคดทางกาย วาจา และใจ รถซึ่งเป็นอริยยานพาดำเนินไปสู่พระนิพพานนั้นก็คือ อัฏฐังคิกมรรค นั่นแหละ ชื่อว่า ไม่มีเสียงดัง เพราะรถทั่วไปเมื่อไม่หยอดน้ำมันที่เพลา หรือคนขึ้นมากเกินไปย่อมมีเสียงดัง แต่รถคือ อริยมรรค แม้สัตว์ ๘๔,๐๐๐ ขึ้นอยู่โดยการนำไปคราวเดียว ย่อมไม่ส่งเสียงดัง

ท่านผู้ที่กำลังเดินทางทั้งหลาย เมื่อได้ทราบทิศที่ปลอดภัยคือ นิพพาน ได้ทราบหนทางคือ มัชฌิมาปฏิปทา และรู้จักยานอันประเสริฐคือ อริยมรรค ที่จะนำไปสู่ทิศนั้นแล้ว สิ่งที่จะละเลยหรือลืมเสียมิได้ก็คือ ท่านมีกำลังเรี่ยวแรงเพียงพอหรือยัง ในการที่จะเดินทางซึ่งไกลแสนไกล และเต็มไปด้วยความยากลำบากในครั้งนี้

ท่านมีกำลังพอที่จะหลบหลีกจากเครื่องกีดขวาง คือ กิเลสต่างๆ หรือไม่ ท่านมีเรี่ยวแรงพอที่จะต่อสู้กับสัตว์ร้ายนานาชนิด ซึ่งก็คืออุปกิเลสหลากหลาย ที่มาในรูปแบบต่างๆ หรือไม่ และโดยเฉพาะท่านกำลังเป็นคนป่วยด้วยโรคสัพพกิเลส ท่านมียารักษา และยาบำรุงกำลังแล้วหรือยัง