เวลาเจริญสติปัฏฐานนั้นไม่ควรคิดอะไรหรือ

ถาม ได้ยินบางคนพูดว่า เวลาเจริญสติปัฏฐานนั้นไม่ควรคิดอะไร ควรเพียงแต่ดูสภาพธรรมที่ปรากฏในขณะนั้น การทำอย่างนั้นละมิจฉาวิตกได้ไหม

ตอบ เวลาพยายามไม่ให้คิดนั้น ไม่ใช่การเจริญมรรคมีองค์ ๘ จะห้ามไม่ให้คิดได้อย่างไร ตลอดชีวิตก็มีอารมณ์ต่างๆ ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ความคิดก็เป็นสภาพนามธรรมอย่างหนึ่ง ทำไมจึงจะไม่ระลึกรู้ว่าเป็นนามธรรมชนิดหนึ่ง ถ้าไม่ระลึกรู้ก็ย่อมเห็นผิดว่าเป็นตัวตนที่คิด และเป็นตัวตนที่พยามยามไม่ให้คิด เวลาที่คิดว่าควรจะทำอย่างนี้อย่างนั้นกับเรื่องความคิด ก็เป็นการยึดมั่นในความเห็นว่าเป็นตัวตน ขณะที่พยายามจะทำอย่างใดอย่างหนึ่งเรื่องความคิด ความคิดนั้นก็ดับไปแล้ว

ฉะนั้น จึงเป็นการยึดมั่นในสิ่งที่ดับไปแล้วนั่นเอง ขณะใดที่ระลึกรู้ลักษณะของนามหรือรูป ก็ไม่มีตัวตนที่พยายามไม่ให้คิด หรือที่กำลังดับนามรูป ที่พูดว่าไม่ได้คิดว่าเป็นตัวตน เพียงแต่ดูเฉยๆ นั้นก็ดี แต่ที่กำลังพยายามจดจ้องดูอยู่นั้น แม้จะเพียงดูเฉยๆ ก็แสดงแล้วว่าไม่ใช่การเจริญมรรคมีองค์ ๘