เจตนามี ๒ ประเภท อะไรบ้าง
บ้านธัมมะ
วันที่ 18 ธ.ค. 2550
หมายเลข 6049
อ่าน 2,814
เจตนามี ๒ ประเภท คือ สหชาตกัมมปัจจัย และนานักขณิกกัมมปัจจัย
สหชาตกัมมปัจจัย หมายถึงเจตนาซึ่งเกิดกับจิตทุกดวง เพราะฉะนั้นเจตนาซึ่งเกิดกับวิบากจิต ก็เป็นวิบากเจตสิก เจตนาที่เกิดกับกุศลจิตก็เป็นกุศลเจตนา ก็เกิดกับกุศลจิต เจตนาที่เกิดกับอกุศลก็เป็นอกุศลเจตนา เกิดกับอกุศลจิต เจตนาที่เป็นกิริยาจิตก็เป็นกิริยาเจตนา เพราะว่าเกิดกับกิริยาจิต
เจตนาที่เป็นกรรมเป็น นานักขณิกกัมมะ ทำให้วิบากจิตเกิดขึ้นข้างหน้าได้ คำว่านานักขณิกกัมมะ หมายถึงกรรมที่ให้ผลต่างขณะ ไม่ใช่ในขณะที่เจตนานั้นเกิดขึ้น แต่ถ้าเป็นสหชาตกัมมะ เจตนานั้นให้ผลคือ ทำให้เจตสิกอื่นเกิดพร้อมกับตนในขณะที่ตนเองเกิดขึ้น จึงเป็นสหชาตกัมมะ แต่ถ้าเป็นนานักขณิกกัมมะ ก็หมายถึงกรรมที่เราเข้าใจกันว่า เมื่อกรรมได้กระทำแล้วก็เป็นปัจจัยทำให้วิบากเกิดขึ้นภายหลัง คือให้ผลต่างขณะ ไม่ใช่ในขณะที่ตนเองเกิดขึ้น