การเดินอานาปานสติ จะเป็นวิปัสสนาหรือไม่

ถาม การเดินอานาปานสติ จะเป็นวิปัสสนาหรือไม่ และทำอย่างไร

ตอบ การเดินอานาปานสติไม่มี อานาปานะหมายถึง ลมหายใจเข้าลมหายใจออก ซึ่งขณะนี้คนยังไม่ตาย กำลังมีลมหายใจเข้ากำลังมีลมหายใจออก แต่วันหนึ่งๆ หายใจเข้าออกมากเหลือเกิน โดยที่สติไม่ระลึกที่ลักษณะของลมหายใจนั้น ฉะนั้น ที่เรียกว่าอานาปานสติ ก็คือ ขณะที่สติระลึกที่ลมหายใจ ไม่ใช่เพียงระลึก แต่ว่ามีการที่จะศึกษา พิจารณาเข้าใจลักษณะที่เป็นลมหายใจ เพื่อที่ปัญญาจะได้รู้ชัดเจนตามความเป็นจริงว่า ลักษณะนั้นเป็นเพียงสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ซึ่งแต่ก่อนนี้เคยเป็นเราหายใจ แต่เวลาที่มีการระลึกได้ แล้วระลึกที่ลักษณะของลม แล้วรู้ลักษณะของลมก็จะรู้ได้ว่าลักษณะนั้นมีจริง แล้วก็ไม่ใช่เราด้วย เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป จึงจะเป็นอานาปานสติซึ่งเป็นวิปัสสนา เป็นกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน เพราะเหตุว่า ลมหายใจเกิดที่กายเนื่องกับกาย ถ้าปราศจากลมหายใจก็มีชีวิตไม่ได้

ฉะนั้น ในขณะนี้เองก็มีลมหายใจ ไม่ต้องมีการเดินอานาปานสติ ขณะใดที่สติเกิดระลึกที่ลมหายใจแล้วรู้ลักษณะของลมหายใจ ขณะนั้นเป็นอานาปานสติ จะนั่ง จะนอน จะยืน จะเดิน ได้หมด เพราะว่า สติเป็นอนัตตา แล้วก็ไม่มีใครบังคับสติด้วย