รู้ว่าสภาพใดเป็นนามธรรมและรูปธรรม พอไหม

ถาม รู้ว่าสภาพใดเป็นนามธรรมและสภาพใดเป็นรูปธรรมแล้วพอไหม แต่ว่าเราก็คงจะรู้กันแล้ว ไม่เห็นว่าจะต้องเจริญปัญญาก็รู้ได้

ตอบ คงคิดว่าง่ายมากที่จะรู้ว่าการเห็นเป็นนามธรรมชนิดหนึ่งไม่เหมือนกับการคิดนึกแต่ก็ยังยึดถือว่าเป็นตัวตนอยู่ใช่ไหม? (ผู้ถามตอบว่า ยังถือว่าเป็นตัวตนอยู่) ที่ยังยึดถือว่าสภาพธรรมเหล่านั้นเป็นตัวตนอยู่ ก็พิสูจน์แล้วว่า ยังไม่มีความรู้ชัดในสภาพธรรมที่ปรากฏ การเห็นเกิดขึ้นแล้วก็ดับไปทันที แล้วสภาพธรรมอื่นก็เกิดปรากฏต่อ เราควรรู้ลักษณะที่ต่างกันของสภาพธรรมที่ปรากฏ แต่ไม่ควรไปพยายามจับปัจจุบันธรรม เมื่อเพิ่งเริ่มเจริญวิปัสสนาภาวนานั้น ยังไม่มีความรู้ชัดในลักษณะของสภาพธรรม ต่อเมื่อระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมเนืองๆ บ่อยๆ มากขึ้นแล้ว ปัญญาก็จะเจริญขึ้นจนคมกล้าทำให้ไม่ยึดถือสภาพธรรมใดๆ ว่าเป็นตัวตนอีกต่อไป