จะละเว้นวจีทุจริตได้อย่างไร

ถาม จะละเว้นวจีทุจริตได้อย่างไร เวลาที่อยู่กับคนอื่นที่กล่าววจีทุจริต ก็มักจะพูดอย่างเขาด้วย

ตอบ เมื่อยังไม่ใช่พระอรหันต์ ก็ยังมีวจีทุจริตอยู่ แต่พระธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงนั้นเป็นปัจจัยให้ลดคลายอกุศลลงได้ เวลาใครพูดถึงคนอื่นในทางที่ไม่น่าฟังหรือ เวลาที่เขาบ่นสิ่งที่ไม่น่ายินดีพอใจที่เกิดขึ้นในชีวิต เราก็มักจะทำตามอย่าง แต่เมื่อได้ศึกษาพระธรรมก็รู้ว่าขณะใดเป็นอกุศลจิต และรู้โทษภัยของอกุศล เมื่อรู้วิธีเจริญสติปัฏฐาน ก็เป็นปัจจัยให้ละเว้นวจีทุจริตแทนที่จะเกิดอกุศลจิต ก็อาจจะเกิดกรุณาในผู้ที่กล่าววจีทุจริต และย่อมจะช่วยให้คนอื่นเกิดกุศลจิตแทนอกุศลจิตด้วย

เมื่อระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมในขณะที่ละเว้นวจีวทุจริต ก็เป็นสัมมาวาจาในมรรคมีองค์ ๘ จิตที่ระลึกรู้นั้นเป็นจิตที่มีสัมมาทิฏฐิและสัมมาสติที่เป็นมรรคมีองค์ ๘ เกิดร่วมด้วย