อโหสิกรรม
คำว่า "อโหสิกรรม" มีปรากฏทั้งพระไตรปิฎกและอรรถกถา เช่น ในขุททกนิกายปฏิสัมภิทามรรค แต่ท่านแปลเป็นภาษาไทย คือ กรรมได้มีแล้ว โปรดอ่านข้อความโดยตรงจากพระไตรปิฎก
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 416
มหาวรรค กรรมกถา
ว่าด้วยเรื่องของกรรม
[๕๒๓] กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมได้มีแล้ว
กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมไม่ได้มีแล้ว
กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมมีอยู่
กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมไม่มีอยู่
กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมจักมี
กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมจักไม่มี
กรรมมีอยู่ วิบากแห่งกรรมมีอยู่
กรรมมีอยู่ วิบากแห่งกรรมไม่มี
กรรมมีอยู่ วิบากแห่งกรรมจักมี
กรรมมีอยู่ วิบากแห่งกรรมจักไม่มี
กรรมจักมี วิบากแห่งกรรมจักมี
กรรมจักมี วิบากแห่งกรรมจักไม่มี
กุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกุศลกรรมได้มีแล้ว
กุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกุศลกรรมไม่ได้มีแล้ว
กุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกุศลกรรมมีอยู่
กุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกุศลกรรมไม่มี
กุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกุศลกรรมจักมี
กุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกุศลกรรมจักไม่มี
กุศลกรรมมีอยู่ วิบากแห่งกุศลกรรมมีอยู่
กุศลกรรมมีอยู่ วิบากแห่งกุศลกรรมจักไม่มี
กุศลกรรมมีอยู่ วิบากแห่งกุศลกรรมจักมี
กุศลกรรมจักมี วิบากแห่งกุศลกรรมจักไม่มี
อกุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งอกุศลกรรมไม่ได้มีแล้ว
อกุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งอกุศลกรรมมีอยู่
อกุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งอกุศลกรรมไม่มี
อกุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งอกุศลกรรมจักมี
อกุศลกรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งอกุศลกรรมจักไม่มี
อกุศลกรรมมีอยู่ วิบากแห่งอกุศลกรรมมีอยู่
อกุศลกรรมมีอยู่ วิบากแห่งอกุศลกรรมไม่มี
อกุศลกรรมมีอยู่ วิบากแห่งอกุศลกรรมจักมี
อกุศลกรรมจักมี วิบากแห่งอกุศลกรรมจักมี
อกุศลกรรมจักมี วิบากแห่งอกุศลกรรมจักไม่มี
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค เล่ม ๗ ภาค ๒ - หน้าที่ 418
อรรถกถา กรรมกถา
บัดนี้ จะพรรณนาตามลำดับความที่ยังมิได้พรรณนาไว้ แห่งกรรมกถาอันพระสารีบุตรเถระแสดงถึงกรรมอันเป็นปัจจัย แห่งเหตุสมบัตินั้น พึงทราบวินิจฉัยในกรรมกถานั้น ดังต่อไปนี้
ในบทมีอาทิว่า อโหสิกมฺมํ อโหสิ กมฺมวิปาโก กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมได้มีแล้ว ท่านถือเอาวิบากอันให้ผลในภพอดีต แห่งกรรมที่ทำแล้วในภพอดีตนั่นเอง แล้วจึงกล่าวว่า อโหสิ กมฺมํ อโหสิ กมฺมวิปาโก.
ท่านถือเอาวิบากอันไม่ให้ผลในภพอดีต ด้วยความบกพร่องปัจจัยแห่งกรรมอดีต อันเป็นทิฏฐธรรมเวทนียกรรม (กรรมให้ผลในภพนี้) และเป็นอุปปัชชเวทนียกรรม (กรรมให้ผลต่อเมื่อเกิดแล้วในภพหน้า) และวิบากอันยังไม่ให้ผลแห่งกรรมอันดับรอบแล้วในอดีตนั่นเอง และอันเป็นทิฏฐธรรมเวทนียกรรม อุปปัชชเวทนียกรรม และอปราปริยเวทนียกรรม (กรรมให้ผลในภพสืบๆ ไป) จึงกล่าวว่า อโหสิ กมฺมํ นาโหสิ กมฺมวิปาโก กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมไม่ได้มีแล้ว
ท่านถือเอาวิบากอันให้ผลแห่งกรรมอดีต ด้วยความถึงพร้อมแห่งปัจจัยในภพปัจจุบัน แห่งวิบากอันยังไม่ให้ผล แล้วจึงกล่าวว่า อโหสิ กมฺมํ อตฺถิกมฺมวิปาโก กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมมีอยู่
ท่านถือเอาวิบากอันยังไม่ให้ผลแห่งกรรมอดีต อันล่วงเลยกาลแห่งวิบากแล้ว และของผู้ปรินิพพานในภพปัจจุบันนั่นเอง แล้วจึงกล่าวว่า อโหสิกมฺมํ นตฺถิ กมฺมวิปาโก กรรมได้มีแล้ว วิบากแห่งกรรมไม่มีอยู่