สัมมาสังกัปปะ คิดเรื่องนามและรูปหรือ

ทราบว่า สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ เป็นมรรคองค์หนึ่งในมรรคมีองค์ ๘ สัมมาสังกัปปะ คิดเรื่องนามและรูป หรือสัมมาสังกัปปะเป็นเจตสิกธรรมดวงหนึ่ง (ประเภทหนึ่ง) ซึ่งได้แก่ วิตกเจตสิก ภาษาอังกฤษมักจะแปลว่า “applied thought”

ลักษณะของวิตกเจตสิกนั้น ไม่เหมือนกับที่เราใช้คำว่า “คิด” ตามที่เราพูดกัน ในวิสุทธิมรรค (ปฐวีกสิณนิเทส) แสดงลักษณะของวิตกเจตสิก ดังนี้ “วิตกนี้นั้น มีอันจรดลงซึ่งจิตในอารมณ์ เป็นลักษณะ มีอันกระทบโดยทั่วๆ ไปเป็นรส (กิจ) มีการนำจิตไปสู่อารมณ์เป็นเครื่องปรากฏ”

วิตกซึ่งเป็นสัมมาสังกัปปะในมรรคมีองค์ ๘ เกิดพร้อมกับสัมมาทิฏฐิ (ความเห็นชอบ) และสัมมาสติ (การระลึกชอบ) สัมมาสังกัปปะเกิดกับจิตที่ระลึกรู้ลักษณะของนามและรูป ที่ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เรารู้ว่าวิตกนำจิตไปสู่อารมณ์ สัมมาสังกัปปะในมรรคมีองค์ ๘ นำจิตไปสู่นามธรรมและรูปธรรมที่เป็นอารมณ์ในขณะนั้น

วิตกเจตสิกเกิดร่วมกับจิตและดับพร้อมกับจิต สัมมาสังกัปปะ เกิดกับจิตที่รู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรม การรู้ลักษณะของอารมณ์ที่ปรากฏ ไม่เหมือนกับการคิดเรื่องสภาพธรรมที่ดับไปแล้ว สัมมาสังกัปปะ ละมิจฉาสังกัปปะซึ่งเป็นการดำริผิด