จุดมุ่งหมายในการเจริญสติปัฏฐาน เพื่อให้พ้นทุกข์ใช่ไหม

ถ. ศึกษาหมายความว่าอย่างไร

อ. ขณะที่สติเกิด ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมใด สภาพธรรมหนึ่งที่ปรากฏและพิจารณารู้ลักษณะสภาพธรรมนั้นๆ (ไม่ใช่คิดในใจเป็นคำๆ ) เพื่อประจักษ์แจ้งไตรลักษณ์ของสภาพรู้ และสภาพธรรมที่ไม่ใช่สภาพรู้ นั่นแหละ คือการศึกษาลักษณะที่ไม่ใช่ตัวตนของสภาพธรรมที่ปรากฏ

ถ. ลืมตายังเห็นอยู่ แต่ไม่ใส่ใจใช่ไหมครับ

อ. ห้ามการเกิดดับสืบต่อของจิต ซึ่งเป็นไปตามปกติไม่ได้ แต่เมื่อสติเกิดขึ้น สติระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมใดสภาพธรรมหนึ่งที่กำลังปรากฏตามปกตินั่นเอง

ถ. ถ้าอย่างนั้นจุดมุ่งหมายในการเจริญสติปัฏฐานในชีวิตประจำวัน ส่วนมากเราทำกันเพื่อให้พ้นทุกข์ เมื่อมีปัญญาเกิดขึ้นแล้วจึงพ้นทุกข์

อ. เรื่องพ้นทุกข์ยังเป็นเรื่องที่พ้นไม่ได้ง่ายๆ จนกว่าปัญญาจะเจริญขึ้นเป็นขั้นๆ และละความไม่รู้ ความสงสัย ความเห็นผิดที่ยึดถือสภาพธรรม เป็นสัตว์ บุคคล ตัวตนก่อน ซึ่งผู้มีปกติเจริญสติปัฏฐานรู้ว่า สติและปัญญาจะค่อยๆ อบรมเจริญขึ้นทีละเล็กละน้อยเพราะอวิชชาในวันหนึ่งๆ เกิดมากกว่ากุศล ทั้งในอดีตอนันตชาติและในปัจจุบันชาติ

ถ. แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นก็คือว่า เวลาที่มีอะไรมากระทบ เรามักขาดสติ

อ. เป็นธรรมดา เมื่อสติยังไม่มีกำลังจะให้สติเกิดทันทีเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้