สมถกรรมฐานและวิปัสสนากรรมฐาน
๑. ข้อปฏิบัติที่ตรงกับอัธยาศัยของผู้ฟังสำหรับสมถกรรมฐานและวิปัสสนากรรมฐาน แตกต่างกันอย่างไร กรุณาอธิบาย
๒. ข้อปฏิบัติที่จะตรงกับอัธยาศัยของผู้ฟัง จะต้องเป็นพระพุทธองค์เท่านั้นที่จะทรงทราบ ดังนั้นในยุคสมัยนี้ผู้ที่จะปฎิบัติสมถกรรมฐานหรือวิปัสสนากรรมฐาน มีแนวทางอย่างไร ขอความกรุณาช่วยชี้แนะ
๑. ในอรรถกถาทั้งหลายท่านกล่าวถึงในยุดนั้นเป็นยุคกาลสมบัติพระภิกษุท่านเจริญทั้งสมถและวิปัสสนาควบคู่กัน แต่ท่านมีปรกติเจริญสติปัฏฐานและสมถกรรมฐาน เจริญเพื่อเป็นเครื่องอยู่
๒. ในยุคสมัยนี้เจริญได้ในชีวิตประจำวันทั้งสมถและวิปัสสนา เช่น พุทธานุสสติ ธัมมานุสสติ มรณสติเมตตา เป็นต้น อยู่ที่ความเข้าใจของผู้ศึกษา ส่วนวิปัสสนาเจริญได้ทุกๆ ขณะถ้าสติเกิดขึ้นทำกิจในทวารทั้ง ๖ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพราะสภาพธรรมมีปรากฏให้พิสูจน์ตลอดเวลา
จะเป็นสมถะหรือวิปัสสนาอยู่ที่สภาพจิตในขณะนั้น ถ้าหากผู้เจริญเข้าใจการอบรมเจริญสมถภาวนา รู้ลมหายใจโดยมุ่งความสงบ มีนิมิตของลมเป็นอารมณ์ เป็นสมถะส่วนผู้ที่รู้ลักษณะของลมที่กำลังกระทบ โดยความเป็นสภาวธรรม โดยความของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ขณะนั้นเป็นวิปัสสนาครับ