การไม่เห็นเป็นตัวตนของพระอรหันต์จะเป็นขณะใด
บ้านธัมมะ
วันที่ 21 ธ.ค. 2550
หมายเลข 6417
อ่าน 1,153
ถาม การเห็นของทุกคนเป็นปรมัตถ์ และมาแปลเป็นบัญญัติทางมโนทวาร ดังนั้น การจะไม่เป็นตัวตนสัตว์ บุคคลของพระอรหันต์จะเป็นขณะใด? ขอบพระคุณมากครับ
ตอบ การเห็นทางจักขุทวารวิถี ไม่ว่าจะเป็นพระอรหันต์ หรือใครก็ตามหรือแม้แต่สัตว์อบาย ก็รู้อารมณ์ที่เป็นปรมัตถ์ทั้งนั้น เพราะทางปัญจทวารวิถี เป็นวิถีจิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ทาง ๕ ทวาร คือ
จักขุทวาร-ทางตา
โสตทวาร-ทางหู
ฆานทวาร-ทางจมูก
ชิวหาทวาร-ทางลิ้น
กายทวาร-ทางกาย
มีอารมณ์เป็นปรมัตถ์เท่านั้นคือ รู้อารมณ์ที่เป็นรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ
ส่วนทางมโนทวาร รู้อารมณ์ได้ทั้งปรมัตถ์และบัญญัติ การที่จะไม่เห็นเป็นตัวตน สัตว์ บุคคลของพระอรหันต์ สามารถเป็นไปได้ทั้งทางปัญจทวารและทางมโนทวาร