การกระทำให้บุคคลเสียชีวิต
ถาม การกระทำให้บุคคลเสียชีวิตลงโดยอุบัติเหตุ ไม่เป็นกรรมบถใช่หรือไม่ ที่หมายถึงว่า กรรมนี้จะไม่ให้ผลในปฏิสนธิกาลในชาติต่อๆ ไป แต่ทำให้เกิดผลไม่ดีในปวัติกาลได้ หรือไม่ให้ผลอะไรเลย
ตอบ ถ้าไม่มีเจตนา ในการทำกรรมประเภทนั้นๆ แล้วจะไม่ให้ผลเลย เพราะไม่ได้เป็นกรรม (เพราะเจตนาเป็นกรรม)
ในการกระทำกรรมที่เป็นอกุศลกรรมบถซึ่งมีอยู่ ๑๐ ข้อ จะมีองค์ที่จะให้ล่วงกรรมบถด้วย ซึ่งถ้าครบองค์ของกรรมบถ จึงจะให้ผลปฏิสนธิได้และแน่นอนต้องให้ผลในปวัตติกาลได้ด้วย ถ้ามีเจตนาที่จะกระทำกรรมนั้น แต่ไม่ครบองค์กรรมบถ กรรมนั้นจะไม่สามารถให้ผลปฏิสนธิได้ แต่สามารถให้ผลในปวัตติกาลได้ เช่น การฆ่าสัตว์ ปาณาติบาตมีองค์ ๕ คือ
๑. สัตว์มีชีวิต
๒. รู้ว่าสัตว์มีชีวิต
๓. มีจิตคิดจะฆ่า
๔. พยายาม
๕. สัตว์ตายด้วยความพยายามนั้น
ถ้ามีเจตนาที่จะกระทำกรรมที่ครบองค์ทั้ง ๕ ข้อ กรรมนี้สามารถให้ผลปฏิสนธิได้และให้ผลในปวัตติกาลได้ด้วย แต่ถ้าไม่ครบองค์ เช่น สัตว์บาดเจ็บ หรือแค่เหน็ดเหนื่อย กลัว เนื่องจากวิ่งหนี กรรมนี้ไม่สามารถให้ผลปฏิสนธิได้ แต่ให้ผลในปวัตติกาลได้
อกุศลกรรมบถข้ออื่นๆ ก็โดยทำนองเดียวกันนี้ ถ้าไม่มีเจตนาฆ่า หรือไม่มีเจตนาทำร้ายสัตว์ แต่สัตว์ตายด้วยการกระทำของเรา ไม่เป็นกรรมในการฆ่านี้ ไม่มีผลเลย