นิพพานเป็นเมืองแก้ว ใช่หรือไม่

ขอถามเรื่องนิพพาน สมัยนี้มีเกจิอาจารย์บางท่าน พูดถึงนิพพานว่าเป็นเมืองแก้ว มีตัวตน คนพากันลังเลและสังสัยกันมาก จะมิขัดกันกับคำว่าดับหรือ อาจารย์มีความคิดเห็นอย่างไร

สภาพธรรมที่มีจริง เป็นปรมัตถธรรม ที่ทรงแสดงไว้ในพระไตรปิฎก มี ๔ คือ จิต เจตสิก รูป นิพพาน บางท่านใช้คำย่อ เพื่อให้จำได้ง่ายว่า จิ. เจ. รุ. นิ.

ถ้าพระผู้มีพระภาค ฯ ไม่ได้ทรงประจักษ์ลักษณะของนิพพาน ก็ทรงดับกิเลสไม่ได้ ขณะนี้ทุกคนมีจิต มีเจตสิกและมีรูป เมื่ออบรมเจริญปัญญาก็จะเห็นความเหนียวแน่นของกิเลส เพราะแม้ว่า สภาพธรรมที่มิใช่ตัวตน เป็นแต่เพียงนามธรรม หรือรูปธรรม จะปรากฏเมื่อสติระลึก สังเกต พิจารณาบ่อยๆ เนืองๆ จากชาติหนึ่งสู่อีกชาติหนึ่ง สู่อีกชาติหนึ่ง ก็ยังดับกิเลสไม่ได้ จนกว่าปัญญาจะอบรมเจริญคมกล้า ถึงขั้นประจักษ์แจ้งพระนิพพาน ซึ่งเป็นปรมัตถธรรม ที่เป็น วิสังขารธรรม

พระนิพพาน เป็นสภาพธรรมที่ไม่เกิดขึ้น นอกจากพระนิพพานแล้ว ไม่มีสภาพธรรมใดดับกิเลสได้เลย เพราะสิ่งใดที่เกิดขึ้นปรากฏ สิ่งนั้นเป็นที่พอใจของโลภะความต้องการได้ทั้งนั้น เมื่อนิพพานเป็นปรมัตถธรรมที่ไม่เกิดขึ้น โลภะจึงยินดีพอใจในนิพพานไม่ได้ โลภะ ความยินดีพอใจมีอยู่ตราบใด ก็เป็นปัจจัย เป็นสมุทัย คือเหตุที่จะให้มีภพชาติอยู่ตราบนั้น พระนิพพานเป็นปรมัตถธรรม เป็นสภาพธรรมที่มีจริงและเป็นสภาพธรรมอย่างเดียวที่ดับกิเลสได้ ฉะนั้น ถ้าพูดว่านิพพานเป็นเมืองแก้ว นิพพานก็จะต้องเกิดขึ้นจึงจะเป็นเมืองแก้วได้ แต่นิพพานธาตุ เป็นอสังขตธาตุ ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งให้เกิดดับ นิพพานเป็นธาตุที่ดับกิเลส สภาพธรรมใดที่เกิดขึ้นจะพ้นไปจากจิต เจตสิก รูปไม่ได้

ฉะนั้น เมื่อมีสิ่งใดเกิดขึ้นจริงๆ สิ่งนั้นไม่ใช่นิพพาน ต้องเป็นจิต หรือเป็นเจตสิก หรือเป็นรูป อย่างใดอย่างหนึ่งนั่นเอง