จะแยกจิตเข้าโลกุตตรจิต แยกตรงไหน

โลกีย์ โลกุตตระ รู้แล้ว แต่อยากทราบว่า จะแยกจิตเข้าโลกุตตระ แยกตรงไหน เข้าในสมาธิขั้นไหน และใช้อารมณ์อย่างไร

ถ้าแยกเข้าได้อย่างที่ถาม ทุกคนก็คงเป็นพระอรหันต์กันหมด แต่การที่โลกุตตรจิตจะเกิดขึ้นได้นั้น ต้องอบรมเจริญปัญญาจากความไม่รู้ ค่อยๆ ไปสู่ความรู้ขึ้น ค่อยๆ เข้าใจขึ้น ค่อยๆ ประจักษ์แจ้งขึ้น จนกระทั่ง โลกุตตรจิตเกิด รู้แจ้งอริยสัจจธรรมได้ กิเลสจะดับได้ก็ด้วยการอบรมเจริญปัญญา และที่ถามว่าจะใช้อารมณ์อะไรนั้น ก็อารมณ์ที่กำลังปรากฏ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ในขณะนี้นั่นเอง ไม่ใช่อารมณ์อื่น เพราะว่า อวิชชาไม่รู้สิ่งที่กำลังปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ

ฉะนั้น ปัญญาก็จะต้องอบรมเจริญขึ้น จนกว่าจะประจักษ์แจ้งอารมณ์ที่กำลังปรากฏนั่นเอง ไม่ใช่จะเอาอารมณ์อื่นไปทำสมาธิ แล้วก็จะแยกเข้าสู่โลกุตตรธรรมได้ เมื่อเห็นแล้วปัญญาไม่เกิด ก็ไม่รู้สภาพธรรมในขณะนั้นตามความเป็นจริง โลกุตตรจิตจะเกิดได้ ก็ต่อเมื่อปัญญาอบรมเจริญขึ้น จนกระทั่งปัญญาประจักษ์แจ้งสภาพธรรมที่ปรากฏตามความเป็นจริงเสียก่อน เมื่อปัญญาเจริญขึ้น ละคลายความยึดถือสภาพธรรมเป็นตัวตน เป็นสัตว์ บุคคลตามระดับขั้นของปัญญา ที่ประจักษ์แจ้งการเกิดขึ้นและดับไปของสภาพธรรมแล้ว โลกุตตรจิตจึงจะเกิดได้

ฉะนั้น การอบรมเจริญปัญญา จึงไม่พ้นจากการระลึกรู้ พิจารณาสภาพธรรมที่ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจเลย เพราะการไม่รู้นั้น ก็คือ ไม่รู้สภาพธรรมทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ การรู้ ก็ คือรู้สภาพธรรม ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจนั่นเอง และโลกุตตรจิตจะเกิดได้ ก็ต้องมีหนทางเดียว คือ สติปัฏฐาน ซึ่งเป็นการอบรมเจริญปัญญารู้สภาพธรรมที่กำลังปรากฏ