กุศลคืออะไร เราปฏิบัติวิปัสสนานี่ได้บุญกุศลอย่างไร

ก่อนอื่นนั้นควรเข้าใจว่า กุศลคืออะไร กุศล คือสภาพจิตที่ดี ดีอย่างไร ดี คือขณะนั้นไม่มีโลภะ โทสะ โมหะ ไม่มีกิเลสอกุศล ซึ่งถ้าพูดอย่างนี้ ผู้ที่ไม่ได้ศึกษาพระธรรมโดยละเอียด ก็จะบอกว่า ท่านไม่มีโลภะ โทสะ โมหะ แต่ความจริง ขอให้ทราบว่า ทุกคนมีโลภะ โทสะ โมหะทุกวัน ตั้งแต่ตื่นก็ไม่รู้ตัวเลยว่า ตื่นมาแล้วเป็นโลภะ เพราะทันทีที่ตื่นก็ทำทุกสิ่งทุกอย่าง แม้แต่การเคลื่อนไหวส่วนหนึ่งส่วนใดของร่างกายลุกขึ้นบริหารร่างกายด้วยความต้องการ ถ้าไม่ต้องการ ก็คงไม่ทำอย่างนั้น

ฉะนั้น วันหนึ่งๆ จิตเป็นอกุศล คือเป็นโลภะอยู่เสมอ เช่นเดียวกับมือถ้ามองดูก็เหมือนไม่เปรอะเปื้อนอะไร แต่เมื่อล้างมือฟอกสบู่ ก็จะเห็นได้ว่า มือที่มองดูสะอาดนั้น ความจริงสกปรกเพราะมีฝุ่นละออง ทีละน้อย อย่างบางเบาอยู่เรื่อยๆ ฉันใด วันหนึ่งๆ จิตใจก็เต็มไปด้วยโลภะความต้องการโดยไม่รู้สึกตัวเลย ฉันนั้น จนกว่าความต้องการนั้น มีกำลังปรากฏเป็นความกระสับกระส่าย เป็นความปรารถนาดิ้นรน กระวนกระวายเดือดร้อน ที่อยากจะได้สิ่งนั้นสิ่งนี้มา ขณะนั้นจึงจะรู้ตัวว่ามีโลภะหรือเป็นโลภะ แต่ความจริงแล้วทุกชีวิตมีอกุศลเป็นประจำคือ ไม่โลภะ ก็โทสะ หรือโมหะ วันนี้มีใครสบายใจตอนตื่นนอนบ้าง ขณะที่ตื่นขึ้นมา แล้วสบายใจก็ยิ้มชอบ ว่าวันนี้อากาศดี สดชื่น แจ่มใส ขณะที่ชอบนั้นก็เป็นโลภะแล้ว แต่ถ้าเห็นฝุ่นแม้เพียงเล็กน้อยตามเก้าอี้หรือเครื่องแต่งบ้าน ขุ่นใจแม้เพียงนิดเดียวไหม หรือเกิดมีสิ่งของในบ้านผิดปกติ แตกเสียหาย รสอาหารเค็มไปนิด หวานไปหน่อย ขณะนั้นก็ไม่ชอบ เป็นอกุศลคือโทสะเสียแล้ว วันหนึ่งๆ ก็มีโลภะบ้าง โทสะบ้าง ล้วนเป็นอกุศล