คำว่า กายในกาย กายคำที่ 2 หมายถึงอะไร

โดยมากคนจะติดคำ เช่น เห็นกายในกาย ก็เลยงง ว่าเห็นอะไร กายอะไร อย่างไร แต่ถ้ารู้ว่า ทุกคนมีตา หู จมูก ลิ้น กาย และกายที่จะรู้นั้น รู้เมื่อไร ก็จะทราบว่า ที่กายทั้งตัว ตั้งแต่ศีรษะตลอดถึงเท้า มีลักษณะแข็งซึ่งเมื่อกระทบสัมผัสตรงไหน ก็จะปรากฏเฉพาะตรงนั้น เพราะมีกายปสาทะ แต่ถ้าไม่มีกายปสาทรูป ก็ไม่สามารถรู้ลักษณะอ่อนหรือแข็งได้เลย

เพราะฉะนั้น ถ้าแยกสภาพธรรมที่ปรากฏออกเป็น ๖ รูป คือ โลกของพระอริยเจ้า ซึ่งมีตา ๑ หู ๑ จมูก ๑ ลิ้น ๑ กาย ๑ ใจ ๑ จะเข้าใจได้ถูกต้องว่า รูปตั้งแต่ศีรษะตลอดถึงเท้านั้น ปรากฏเฉพาะหน้าตรงที่กระทบสัมผัสเท่านั้นเกิดขึ้น กระทบปรากฏแล้วก็ดับไป นี่จึงจะเป็นเห็นกายในกาย โดยไม่ต้องติดศัพท์ว่า กาย คำแรก หมายความว่าอะไร กาย คำหลังหมายความถึงอะไร แต่ให้เข้าใจจริงๆ ว่า ชั่วขณะที่เห็นต่างกับขณะที่ได้ยินต่างกับขณะที่จิตลิ้มรส ต่างกับที่จิตกำลังกระทบแข็ง ซึ่งขณะนี้ทุกคนก็กำลังกระทบแข็ง เมื่อยังมีอัตตสัญญา ก็ยังมีตัวเราทั้งหมด มีนิ้วมือที่กำลังกระทบสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่แข็ง แต่เมื่อรู้ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่ตัวเรา และสติระลึกตรงแข็งที่ปรากฏ เพราะมีกายปสาทรูป ขณะนั้นรู้ได้ว่ารูปแข็งต้องเกิด ถ้ารูปแข็งไม่เกิดขึ้น ก็ไม่มีรูปแข็งปรากฏ และรูปแข็งที่เกิดขึ้นปรากฏแล้วดับไป ฉะนั้น จึงไม่ใช่ตัวตน