เรียนถาม...สมถภาวนา...
๑. สมถภาวนาที่เป็นอกุศลมีหรือไม่ อย่างไร
๒. มรรคมีองค์ ๗ เกี่ยวข้องกับสมถภาวนาหรือไม่
ขอโปรดช่วยอธิบายโดยละเอียด
ขอขอบพระคุณครับ
๑. ข้อความในพระไตรปิฎกและอรรถที่แสดงเรื่อง สมถภาวนา หมายถึง การอบรมจิตเพื่อให้สงบจากอกุศลคือ นิวรณ์ จนจิตสงบเข้าถึงอุปจารสมาธิ อัปปณาสมาธิ จิตเป็นมหัคคต รูปฌานและอรูปฌาน ขณะที่เจริญสมถถาวนาจิตย่อมไม่มีอกุศลเลย แต่ผู้ที่เจริญสมถภาวนาที่ไม่ถูกต้อง ขาดความรู้ความเข้าใจ เจริญสมถะผิด จิตไม่สงบคือ เป็นอกุศล ไม่ควรกล่าวว่าเป็นสมถภาวนา อนึ่ง ข้อความในบางแห่ง เช่น ในธรรมสังคณี กล่าวถึง ขณะที่อกุศลจิตเกิดขึ้น ประกอบด้วยสมถะก็จริง แต่นั่นหมายถึง เอกัคคตเจตสิก ไม่ใช่สมถภาวนา
๒. ผู้ที่เจริญฌานมาก่อนฟังพระธรรม คือบรรลุฌานขั้นทุติยฌานขึ้นไป ชื่อว่าละวิตกอันเป็นองค์มรรคองค์หนึ่งในแปด ขณะที่มรรคจิตเกิดขึ้นย่อมไม่มีสัมมาสังกัปปะเกิดร่วมด้วย องค์มรรคของผู้นั้นมี ๗ องค์ เว้นสัมมาสังกัปปะ (วิตกเจตสิก)
ขออนุโมทนาค่ะ ขอรบกวนความรู้เพิ่มเติมที่เกี่ยวข้องกับสมถภาวนาที่มีอยู่ในที่อื่นอีกด้วยค่ะ
ขอบพระคุณมากค่ะ
ในวิสุทธิมรรคสมาธินิเทศ อธิบายเรื่องของสมถภาวนาไว้โดยละเอียดโดยท่านตั้งหัวข้อทั้งหมด ๗ หัวข้อ ดังนี้
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ ๒
(๑) อะไร เป็นสมาธิ
(๒) ที่ชื่อว่า สมาธิ เพราะอรรถว่ากระไร
(๓) อะไร เป็นลักษณะ เป็นรส เป็นปัจจุปัฏฐาน และปทัฏฐานแห่งสมาธินั้น
(๔) สมาธิ มีกี่อย่าง
(๕) อะไรเป็นความเศร้าหมอง และอะไรเป็นความผ่องแผ้วแห่งสมาธินั้น
(๖) สมาธิ จะพึงบำเพ็ญขึ้นอย่างไร
(๗) อะไรเป็นอานิสงส์แห่งการบำเพ็ญ (สมาธิ)
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
อบรมปัญญาให้เข้าใจความจริง จะเป็นประโยชน์ทั้งชาตินี้ และชาติต่อๆ ไป กุศลที่ทำได้เสมอๆ คือการฟังพระธรรมที่พระอรหันตสัมมาสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง มีคุณค่ามหาศาลสำหรับชีวิตที่ต้องเดินทางต่อไป อีกแสนไกลและกันดาร
ขอเชิญศึกษาพระธรรม...
รวมลิงก์เมนูต่างๆ ในเว็บไซต์
