ฆนสัญญา

ฆนสัญญา

ฆน (กลุ่ม ก้อน แท่ง สัณฐาน) + สญฺญา (ความจำ)

ความจำหมายว่าเป็นกลุ่มก้อน หมายถึง สัญญาเจตสิกที่เกิดพร้อมกับอกุศลจิต ที่คิดถึงสัณฐานของสภาพธรรมซึ่งปรากฏทางทวารต่างๆ ฆนสัญญานี้เป็นสภาพที่ปิดบังความเป็นอนัตตา เพราะเป็นเหตุให้เกิดอัตตาสัญญาคือความจำหมายว่าเป็นตัวตนหรือสิ่งใดสิ่งหนึ่ง (ดูอัตตสัญญา) ในขณะที่รู้บัญญัติอารมณ์ด้วยกุศลจิต ไม่มีทั้งฆนสัญญาและอัตตสัญญา

การเพิกฆนสัญญา คือทำลายความจำหมายว่าเป็นกลุ่มก้อน และละคลายอัตตสัญญา ในขณะเดียวกัน โดยการอบรมเจริญปัญญาระลึกรู้ลักษณะของนามธรรม หรือรูปธรรมที่กำลังปรากฏทีละลักษณะ