ดวงจันทร์กำจัดความมืด [อรรถกถาจันทูปมสูตรที่ ๓]
อรรถกถาจันทูปมสูตรที่ ๓
พึงทราบวินิจฉัยในจันทูปมสูตรที่ ๓ ดังต่อไปนี้.
บทว่า จนฺทูปมา ความว่า เธอทั้งหลาย จงเป็นเช่นดวงจันทร์
โดยความเป็นปริมณฑลอย่างไร. อีกอย่างหนึ่ง ดวงจันทร์โคจรอยู่บน
ท้องฟ้า ไม่ทำความคุ้นเคย ความเยื่อใย ความรักใคร่ ความปรารถนา
หรือความพยายามกับใคร. แต่จะไม่เป็นที่รัก ที่ชอบใจของมหาชนก็หามิได้
ฉันใด. แม้พวกเธอ ก็เป็นที่รักที่ชอบใจของชนเป็นอันมาก เพราะไม่
ทำความคุ้นเคยเป็นต้นกับใคร เป็นดุจดวงจันทร์ เข้าไปสู่ตระกูล ๔ มี
ตระกูลกษัตริย์เป็นต้นฉันนั้น
อนึ่ง ดวงจันทร์กำจัดความมืดส่องแสงสว่าง ฉันใด. พึงเห็นเนื้อความในข้อนี้ โดยนัยมีเป็นต้นอย่างนี้ว่า พวกเธอเป็นดุจดวงจันทร์ด้วยการกำจัดความมืดคือกิเลส และด้วยการส่องแสงสว่าง คือปัญญา ฉันนั้น.
................................ขออนุโมทนา.................................
ตอนกลางคืนที่มืดมิด มีแต่ดวงจันทร์กับดวงดาว แต่แสงจากดวงจันทร์เท่านั้นที่จะขจัดความมืดมิดได้ เปรียบเสมือนกับปัญญาที่ส่องสว่างขึ้นๆ จนสามารถขจัดความมืดมิด คือ กิเลสที่ปกคลุมจิตได้จนสิ้นครับ
ข้อความบางตอนจาก...
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๑ - หน้าที่ 136
๑๑. จันทิมสูตรว่าด้วยพระจันทร์
[๒๖๐] สาวัตถีนิทาน. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย แสงสว่างแห่งดวงดาวชนิดใดชนิดหนึ่ง ทั้งหมดนั้น ย่อมไม่ถึงเสี้ยวที่ ๑๖ แห่งแสงสว่างของพระจันทร์ แสงสว่างของพระจันทร์ บัณฑิตกล่าวว่าเลิศกว่าแสงสว่างของดวงดาวเหล่านั้น แม้ฉันใด กุศลธรรมเหล่าใดเหล่าหนึ่ง ทั้งหมดนั้น มีความไม่ประมาทเป็นมูล. . . ฉันนั้นเหมือนกัน ฯลฯ
จบจันทิมสูตรที่ ๑๑
ผมเคยฟังซีดีของท่าน อ. สุจินต์ ท่านอ่านข้อความในพระไตรปิฎกนี้ได้ไพเราะมากครับข้อความบางตอนจาก...
พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 19
สรณคมน์ในขุททกปาฐะว่าด้วยการถึงพระรัตนตรัย
ประกาศด้วยข้ออุปมา
บัดนี้ จะกล่าวอธิบายคำที่ว่าจะประกาศพระสรณตรัยนั้น ด้วยข้ออุปมาทั้งหลาย ก็ในคำนั้น พระพุทธเจ้าเปรียบเหมือนพระจันทร์เพ็ญ พระธรรมเปรียบเหมือนกลุ่มรัศมีของพระจันทร์ พระสงฆ์เปรียบเหมือนโลก ที่เอิบอิ่มด้วยรัศมีของพระจันทร์เพ็ญที่ทำให้เกิดขึ้น
..............................................................
ขออนุโมทนาครับ