จำนวนของวิถีจิตทางปัญจทวารต่างกันที่วาระ

ขณะเห็นสิ่งที่กำลังปรากฏทางตา วิถีจิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์ที่ยังไม่ดับทางจักขุทวารนั้นเป็นจักขุทวารวิถี ทั้งหมดทั้ง ๗ วิถี เพราะต้องอาศัยจักขุทวารจึงเกิดขึ้นรู้อารมณ์ที่กำลังปรากฏทางตาซึ่งยังไม่ดับ ขณะที่กำลังได้ยินเสียง วิถีจิตที่เกิดขึ้นรู้เสียงที่ยังไม่ดับทางโสตทวารทั้ง ๗ วิถีนั้นก็เป็นโสตทวารวิถี ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย โดยนัยเดียวกัน

การรู้อารมณ์ทางปัญจทวารแต่ละทวารและแต่ละวาระนั้น มีวิถีจิตเกิดมากน้อยต่างกันเป็น ๔ วาระ คือ

โมฆวาระ

โวฏฐัพพนวาระ

ชวนวาระ

ตทาลัมพนวาระ

ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป