นามรูปดับหมด ณ ที่นี้ [สรสูตร]
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 141
๗. สรสูตร
[๗๐] เทวดากล่าวว่า
สงสารทั้งหลายย่อมกลับแต่ที่ไหน
วัฏฏะย่อมไม่เป็นไปในที่ไหน นามก็ดี
รูปก็ดี ย่อมดับหมดในที่ไหน.
[๗๑] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า
น้ำ ดิน ไฟ ลม ย่อมไม่ตั้ง
อยู่ในที่ใด สงสารทั้งหลายย่อมกลับแต่ที่นี้
วัฏฏะย่อมไม่เป็นไปในที่นี้ นามก็ดีรูปก็ดี
ย่อมดับหมดในที่นี้.
อรรถกถาสรสูตร
พึงทราบวินิจฉัยในสรสูตรที่ ๗ ต่อไป :-
บทว่า กุโต สรา นิวตฺตนฺติ ได้แก่ ความท่องเที่ยวไปในสงสารนี้
ย่อมสิ้นสุดลงแต่ที่ไหน. อธิบายว่า เทวดาย่อมทูลถามว่า สงสารทั้งหลาย
อาศัยอะไร จึงไม่เป็นไป ดังนี้. พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า
ดินน้ำไฟลม ย่อมไม่ตั้งอยู่ในที่ใด
สงสารทั้งหลายย่อมสิ้นสุดลงแต่ที่นี้ วัฏฏะ
พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 142
ย่อมไม่เป็นไปในที่นี้ นามก็ดี รูปก็ดี
ย่อมดับหมดในที่นี้.
บทว่า น คาธติ แปลว่า ไม่ตั้งอยู่. บทว่า อโต แปลว่า
แต่ที่นี้ คือ แต่พระนิพพาน. คำที่เหลือง่ายทั้งสิ้น ดังนี้แล.
จบอรรถกถาสรสูตรที่ ๗
เมื่อไม่มีสิ่งที่มีปัจจัยปรุงแต่ง วัฏฏะก็ไม่มีเพราะวัฏฏะย่อมมีเพราะสิ่งที่มีปัจจัยปรุงแต่ง
มีธาตุ ดิน...ลม เป็นต้น ขออนุโมทนา