อินทรีย์ ๕

คำว่า อินทรีย์ ๕ ในที่นี้หมายถึง สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา อันเป็นธรรมฝ่ายโพธิปักขิยธรรม คือธรรมฝ่ายตรัสรู้อริยสัจจธรรม คำว่า อินทรีย์แก่กล้า หมายความว่า อินทรีย์ทั้ง ๕ ได้รับการสะสม อบรม จนควรแก่การตรัสรู้อริยสัจจธรรม ดังนั้น ผู้ที่เกิดมาชาติสุดท้ายพร้อมที่จะตรัสรู้ธรรมเมื่อได้รับฟังพระธรรมของพระพุทธองค์ ชื่อว่า เป็นผู้มีอินทรีย์แก่กล้า

เวลาพระพุทธเจ้าจะไปโปรดใคร ก็ทรงตรวจดูว่าคนนั้น มีอุปนิสัยหรือมีอินทรีย์แก่กล้าหรือยัง เมื่อได้ฟังธรรมะ ที่พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดง ก็บรรลุเป็นพระโสดาบัน ฯลฯ และองค์ธรรมของการบรรลุเป็นพระโสดาบัน คือ คบสัตบุรุษ ฟังธรรมของสัตบุรุษ มีโยนิโสมนสิการ ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม