ถีนทุกเจตสิก

ถีนทุกเจตสิก

ถีน (ถีนเจตสิก) + ทุก (หมวด ๒) + เจตสิก (สภาพที่เกิดกับจิต)

เจตสิกที่เป็นหมวด ๒ ของถีนะ หมายถึง อกุศลเจตสิก ๒ ดวง คือ ถีนเจตสิก และ มิทธเจตสิก ซึ่งเกิดได้กับอกุศลจิตที่มีกำลังอ่อน เป็นสสังขาริกเท่านั้น แต่จะเกิดร่วมก็ได้ ไม่เกิดร่วมก็ได้ (อนิยตโยคี = ประกอบไม่แน่นอน) ถ้าเกิดพร้อมกันทั้งคู่ ทำให้สภาพจิตขณะนั้นไม่ควรแก่การงาน

ถีนเจตสิก เป็นสภาพที่ทำให้จิตท้อแท้ เซื่องซึมในอารมณ์ ส่วนมิทธเจตสิก เป็นสภาพที่ทำให้เจตสิกที่เกิดร่วมด้วยท้อแท้ เซื่องซึมในอารมณ์ เมื่อเจตสิกทั้ง ๒ ดวงนี้เกิดขึ้น จะทำให้บุคคนั้นมีอาการหดหู่ ท้อถอย เกียจคร้าน หรือง่วงเหงาหาวนอน อกุศลจิต ๕ ดวง ที่ถีนมิทธเจตสิกสามารถเกิดร่วมได้ คือโลภมูลจิตที่เป็นสสังขาริก ๔ ดวง และโทสมูลจิตที่เป็นสสังขาริก ๑ ดวง