ธรรมส่วนที่ล่วงไปแล้ว
“อพฺภตฺถงฺคตา”แปลว่า ถึงความดับสูญแล้ว ทรงเพิ่มบทด้วย อุปสรรคคือ ไม่เพียงแต่ใช้คำว่าดับ ยังเพิ่มบทด้วยอุปสรรค คือ ให้รู้ถึงความดับสูญแล้ว ไม่เหลือจริงๆ คำว่า “เกิดขึ้นแล้วปราศไป” คือ บังเกิดแล้วปราศไป ไม่ใช่ว่าไม่มี มีเพราะเกิดขึ้น แต่ว่าเมื่อเกิดขึ้นแล้วก็ปราศไปแล้ว สูญจริงๆ ไม่เหลือเลย ธรรมส่วนที่ล่วงไปแล้วเหล่านั้น อะไรบ้าง คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งเป็นสังขตธรรมและเป็นขันธ์ ๕ ดังนี้ คือ
รูปขันธ์ รูปทุกรูป เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป
เวทนาขันธ์ ความรู้สึกทุกอย่าง คือ เวทนาเจตสิกเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป
สัญญาขันธ์ สภาพจำ คือ สัญญาเจตสิก เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป
สังขารขันธ์ ได้แก่ เจตสิก ๕๐ ประเภทซึ่งปรุงแต่ง เช่น โลภะ โทสะ อิสสา มัจฉริยะ ศรัทธา วิริยะ และปัญญา เป็นต้น เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป
วิญญาณขันธ์ คือ จิตทุกดวง เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป
ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป