เหตุใดผมจึงศึกษาธรรมะ ๑๘__เพราะเข้าใจรูป - นาม

รูป - นาม

สภาพธรรมที่มีจริงนั้นเกิดขึ้นปรากฏต่างกันเป็น ๒ ลักษณะ คือเป็นสภาพธรรมที่มีลักษณะรู้อย่างหนึ่ง อีกอย่างหนึ่งเป็นสภาพธรรมที่ไม่ใช่ลักษณะรู้ อันนี้สำคัญที่ต้องศึกษาให้เข้าใจจริงๆ

สภาพธรรมที่มีลักษณะรู้นั้นเป็นนาม สภาพธรรมที่มีลักษณะไม่รู้นั้นเป็นรูป ฉะนั้น ต้องรู้ให้ถูกต้อง สติเป็นนามธรรมที่ระลึกรู้ ตรง ลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏ ปัญญาเป็นนามธรรมที่ รู้ชัด ในลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏเช่น ในขณะที่สภาพเย็นปรากฏนั้น ไม่ใช่สภาพรู้ และสภาพที่รู้เย็นนั้นก็ไม่ใช่สภาพเย็น อันนี้ต้องแยกให้ออก เมื่อแยกออกแล้ว ก็จะรู้ลักษณะที่ต่างกันของนามและรูป ปัญญาที่ประจักษ์ชัดในสภาพที่แยกขาดจากกันของนามธรรมและรูปธรรมนั้นเป็น นามะรูปะปริจเฉทะญาณะ (ความสมบูรณ์ของปัญญาที่รู้ลักษณะที่แตกต่างกันของนามรูป) ภาษาบาลียากแก่ผมมาก แต่ที่จำได้เพราะรู้สึกเก๋ดี เลยจำขึ้นใจ อีกหนึ่งคือ โยนิโสมะนะสิการะ (การพิจารณาศึกษาโดยแยบคาย) นอกนั้นผมจำไม่ค่อยได้ ถ้าผมเอาบาลีเข้ามา คงยุ่งกันใหญ่ ในชั้นเริ่มศึกษานี้ขอเอาไว้ห่างๆ ก่อน การรู้ลักษณะที่ต่างกันของ รูป-นาม สำคัญมาก จะทำให้การเจริญสติระลึกรู้สิ่งที่ปรากฏว่าเป็นรูป หรือ นาม ได้ถูกต้องขึ้น อย่าลืมว่า นามธรรม คือ สภาพรู้ อาการรู้ ธาตุรู้ จิตใจ ปัญญา ความสุข ทุกข์ พอใจ ดีใจ เสียใจ หดหู่ เป็นนามธรรมทั้งสิ้น รูปธรรม นอกจากสิ่งที่เห็นแล้ว เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ เย็น ร้อน อ่อน แข็ง เคร่ง ตึง ไหว ก็เป็นรูปด้วย ไม่จำเป็นต้องไปรู้ชื่อรูปต่างๆ ๒๘ รูป แต่ต้องรู้ลักษณะของรูปที่ปรากฏก็พอแล้ว เช่นเสียงเป็นของจริงที่ปรากฏให้รู้ได้ทางหู กลิ่น เป็นของจริงที่ปรากฏให้รู้ได้ทางจมูก รู้เพียงแค่นี้ก่อน แล้วจึงค่อยๆ ก้าวต่อไป จนรู้ว่าเสียงกับได้ยินเสียง กลิ่นกับการได้กลิ่น ต่างกันหรือเหมือนกันอย่างไร เป็นต้น

รูป-นาม เกิดดับอยู่เรื่อยๆ และรวดเร็วมาก เช่น ตาเห็นรูป เดี๋ยวเผลอคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้ แต่ไม่ค่อยได้สังเกตความเป็นจริงนั้น ขณะที่เห็น ต้องดับไปก่อน แล้วจึงเผลอนึกคิดเรื่องนั้นเรื่องนี้จึงจะเกิดขึ้นได้ เพราะจิตต้องเกิดทีละดวงทีละขณะ จิตจะเกิดพร้อมกันทีละสองสามขณะไม่ได้

คลิก อ่านตอนที่ ๐๑ - ๓๔ ...

เหตุใดผมจึงศึกษาธรรมะ โดย โกวิท อมาตยกุล

คลิก ดาวน์โหลด หนังสือที่นี่

เหตุใดผมจึงศึกษาธรรรมะ