วิถีจิตทางปัญจทวาร 7 วิถี

๑. ตามหลักคำสอน โดยนัยพระอภิธรรมปิฎก เมื่อวิถีจิตทางปัญจทวารเกิดขึ้นรู้รูปที่มากระทบดับไปแล้ว ย่อมมีภวังคจิตเกิดต่อเสมอและจากนั้น วิถีจิตทางมโนทวาร เกิดขึ้นต่อเป็นธรรมดา

๒. รูปธรรมมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ เมื่อรูปกระทบที่ปสาท ภวังคจิตเปลี่ยนไป คือ อตีตภวังคค์ ภวังคจลนะ ภวังคุปัจเฉทะ จากนั้นวิถีจิตเกิดขึ้นตั้งแต่ ปัญจทวาราอาวัชชะ ปัญจวิญญาณ เป็นต้น จนถึงตทาลัมพนะ รูปมีอายุครบ ๑๗ ขณะ ถ้าอารมณ์ไม่ชัดเจน ไม่ถึงตทาลัมพนะ รูปดับไปก่อนก็ได้ เพราะวิถีจิตเกิดขึ้นเมื่อรูป เกิดล่วงไปหลายขณะจิต แต่รูปจะไม่มีอายุเกินตทาลัมพนะ

๓. ทางปัญจทวาร เมื่อรูปมากระทบ และมีวิถีจิตเกิดรับรู้อารมณ์ตามทวารนั้นๆ ปัญจวิญญาณเกิดเพียงขณะเดียวเท่านั้น จากนั้นจิตอื่นๆ เกิดขึ้นรู้อารมณ์นั้นต่อ คือ มีอารมณ์เดียวกันกับปัญจวิญญาณ ได้แก่ สี เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ

ขออนุโมทนาครับ