คำถามจากบทสวดมนต์ อานัต, สติปัฏฐานปาฐะ?

เห็นกายภายใน คือกายของตนเอง เห็นกายภายนอก คือกายของผู้อื่น ในหมวดของกายานุปัสสนาทั้งหมด หมายถึงรู้รูปเป็นอารมณ์ คือในกาย มิใช่ในจิต มิใช่ในเวทนา คำว่ารูปภายใน รูปภายนอก มีแสดงไว้หลายนัย ขอเชิญอ่านข้อความที่ยก

พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้าที่ ๒๖๖

[๕๕๒] รูปเป็นภายใน นั้นเป็นไฉน? จักขายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชิวหายตนะ กายายตนะ รูปทั้งนี้เรียกว่า รูปเป็นภายใน. รูปเป็นภายนอก นั้นเป็นไฉน? รูปายตนะ สัททายตนะ คันธายตนะ รสายตนะ โผฏฐัพพายตนะ ฯลฯ กพฬิงการาหาร รูปทั้งนี้เรียกว่า รูปเป็นภายนอก.

พระอภิธรรมปิฎก วิภังค์ เล่ม ๒ ภาค ๑ - หน้าที่ ๒

[๔] รูปภายใน เป็นไฉน? รูปใด ของสัตว์นั้นๆ เอง ซึ่งมีในตน เฉพาะตน เกิดในตนเฉพาะบุคคล อันกรรมที่สัมปยุตด้วยตัณหาทิฏฐิยึดครอง ได้แก่มหาภูตรูป ๔ และอุปาทายรูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔ นี้เรียกว่ารูปภายใน. รูปภายนอก เป็นไฉน? รูปใด ของสัตว์อื่นของบุคคลอื่นนั้นๆ ซึ่งมีในตน เฉพาะตน เกิดในตน เฉพาะบุคคล อันกรรมที่สัมปยุตด้วยตัณหาทิฏฐิยึดครอง ได้แก่มหาภูตรูป ๔ และอุปาทายรูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔ นี้เรียกว่ารูปภายนอก.

รู้กายภายใน กายภายนอกโดยความเป็นธรรมะ รู้รูปโดยความเป็นรูป ว่ารูปไม่ใช่สภาพที่รู้อะไรได้เลย ไม่ใช่ตัวตน สัตว์ บุคคล ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา รู้ได้ด้วย สติปัฏฐานเกิดระลึกไปในสภาพธรรมะใดก็ได้ที่เกิดขึ้น ถ้าปรากฏที่กาย สติก็ระลึกรู้ที่กายโดยไม่มีการจงใจ ตั้งใจ เพ่งพยายามให้ระลึกตรงนั้นด้วยอาการเจาะจง แต่ต้องเป็นในขณะที่ปกติที่สภาพธรรมะกำลังเกิดดับในขณะนี้ สติก็ระลึกได้ในขณะนี้ถ้ามีปัจจัยพอ ส่วนการจะรู้สภาพธรรมะตามความเป็นจริงต้องเป็นกิจของปัญญาที่จะค่อยๆ ศึกษาความเป็นอนัตตาของสภาพธรรมตามกำลังครับ

ชวนจิตทางปัญจทวารกับชวนจิตทางมโนทวาร ต่างกันอย่างไร (มีผู้กล่าวว่าระลึกรู้สภาพธรรมทางมโนทวาร โดยไม่กล่าวว่าระลึกรู้สภาพธรรมทางปัญจทวารที่ชวนวิถีจิตด้วย) สติเกิดกับปัญจวิญญาณจิตได้ไหม (มีผู้กล่าวว่าสติปัฏฐานเกิดได้ทุกทวาร)

เชิญคลิกอ่านที่นี่ครับ.........สติเกิดที่ใด ต่างกันอย่างไร