เมตตา

ได้แก่ อโทสเจตสิก

อโทสะเป็นโสภณเจตสิก ซึ่งมี ๒๕ ดวง อโทสเจตสิกเป็นเจตสิกที่ไม่ขัดเคืองไม่หยาบกระด้างดุร้าย มีลักษณะอาการเป็นมิตรไมตรี (และเพราะแผ่ประโยชน์ เกื้อกูลแก่สัตว์ทั้งหลายจึงชื่อว่า เมตตา)

โสภณเจตสิกมี ๒๕ ดวง เป็นเจตสิกที่ดีงาม เมื่อเกิดร่วมกับจิตใดจิตนั้นก็เป็นจิตที่ดีงาม เป็นโสภณจิต โสภณเจตสิกต่างกับอกุศลเจตสิก เพราะอกุศลเจตสิกเกิดร่วมกับอกุศลจิต ๑๒ ดวงเท่านั้น แต่โสภณเจตสิกเกิดร่วมกับกุศลจิตก็ได้ เกิดร่วมกับกุศลวิบากจิตก็ได้ เกิดร่วมกับโสภณกิริยาจิตก็ได้

ฉะนั้น โสภณเจตสิกจึงเกิดร่วมกับกามาวจรกุศล (มหากุศล) รูปาวจรกุศลอรูปาวจรกุศล โลกุตตรกุศล กามาวจรสเหตุกวิบาก (มหาวิบาก) รูปาวจรวิบาก อรูปาวจรวิบาก โลกุตตรวิบาก กามาวจรสเหตุกกิริยา (มหากิริยา) รูปาวจรกิริยา อรูปาวจรกิริยา โสภณเจตสิกเกิดร่วมกับโสภณจิตตามควรแก่ประเภทของโสภณเจตสิกดังนี้ คือ

โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙ ดวง เกิดกับโสภณจิตทุกดวง

วิรตีเจตสิก ๓ ดวง เกิดกับจิต ๑๖ ดวง คือ มหากุศล ๘ ดวง และโลกุตตรจิต ๘ (หรือ ๔๐) ดวง

อัปปมัญญาเจตสิก ๒ ดวง เกิดกับเจตสิก ๒๘ ดวง คือ มหากุศลจิต๘ ดวง มหากิริยาจิต ๘ ดวง และ รูปาวจรกุศล ๔ ดวง (เว้นปัญจมฌาน) รูปาวจรวิบาก๔ ดวง รูปาวจรกิริยา ๔ ดวง

ปัญญาเจตสิก ๑ ดวง เกิดกับจิต ๔๗ ดวง คือ กามาวจรญาณสัมปยุตต์ ๑๒ ดวง มหัคคตจิต ๒๗ ดวง (รูปาวจรจิต ๑๕ + อรูปาวจรจิต ๑๒) และ โลกุตตรจิต ๘ ดวง

โสภณสาธารณเจตสิก ๑๙ ดวง (จากโสภณเจตสิกทั้งหมด ๒๕ ดวง) เกิดกับโสภณจิตทุกดวง อโทสเจตสิก เป็นหนึ่งในโสภณสาธารณเจตสิก ๑๙ ดวง ดังนั้น โสภณจิตทุกดวงย่อมมี อโทสเจตสิก (เมตตา) เกิดร่วมด้วยเสมอ

เมตตา องค์ธรรม คือ อโทสเจตสิก มีสัตว์บุคคลเป็นอารมณ์

ขันติ องค์ธรรม คือ อโทสเจตสิก ไม่มีสัตว์บุคคลเป็นอารมณ์ได้

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาครับ

อนุโมทนาสาธุครับ