ไม่มีทรัพย์ มีปัญญา ไม่ทุกข์ใจเลย

สนทนาธรรมที่มูลนิธิฯ
วันที่ ๑๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๐
ถอดเทป โดย คุณย่าสงวน สุจริตกุล

อาจารย์ เมื่อไม่มีคุณนิรันด์ จะมีคนอื่นทำให้หรือเปล่า

นิรันด์ เมื่อไม่มี ก็ไม่มี

อาจารย์ ที่เข้าใจว่าคนอื่นทำให้เราเป็นทุกข์นี้ จะไม่มีเลย ถ้าถูกโจรเลื่อยอวัยวะน้อยใหญ่ ผู้ที่มีปัญญา จะโกรธไหมว่า เขากำลังทำให้เราเจ็บ ถ้าไม่ได้ มีกรรมที่ได้กระทำแล้ว สิ่งนี้จะเกิดขึ้นไหม

นิรันด์ ผู้มีปัญญาไม่เกิด

อาจารย์ เพราะฉะนั้นก็คือ เป็นผู้ที่ไม่มีทุกข์ เพราะว่า ความเข้าใจธรรม ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นแล้วแต่เหตุที่ ได้กระทำแล้ว ไม่ได้หมายความว่าทุกคน คนนี้มี ความสุขเพราะมีทรัพย์ คนที่ไม่มีทรัพย์มีความสุข ไหม พระอรหันต์สัมมาสัมพุทธเจ้ามีบาตร มีจีวร ประทับที่ยอดเขาคิชกูฎคิดดูนะคะ ยอดเขาคิชกูฎ จะมีอะไร แต่ไม่มีทุกข์เลย เพราะมีปัญญา เพราะว่าจริงๆ นี้ เพราะเราต้องการโดยไม่หยุด ในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส โผฎฐัพพะ ซึ่งไม่มีวัน เต็ม เพราะฉะนั้นก็ต้องมีทุกข์ที่เกิดเพราะความต้องการนี้แหละ ตั้งแต่เริ่มคิดอยากได้ จนกระทั่งแสวงหา เพราะว่าวันหนึ่งๆ ลองพิจารณาว่าแสวงหา ก็แสวงหาสิ่งที่สามารถจะเห็น จะได้ยิน รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส ทั้งวันนี้แสวงหาแล้วหมดแล้ว รุ่งขึ้นแสวงหาอีก ก็เป็นอย่างนี้ไปเรื่อยๆ เพราะฉะนั้น เมื่อไรที่แสวงหาความเข้าใจจนกระทั่งสามารถที่จะรู้ความจริงสิ่งที่ปรากฏ ก็มี ๒ ทางค่ะ ทางหนึ่ง-ไม่รู้ อีกทางหนึ่ง - รู้ การแสวงหาสิ่งที่เป็นทุกข์ การติดข้อง กับการแสวงหาความจริงที่จะทำให้คลายความทุกข์ ความติดข้อง