ข้าว...ทัพพีเดียว - เรื่องท่านพระราธะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

เรื่องท่านพระราธะ

เมื่อครั้งพุทธกาล มีพราหมณ์เฒ่าผู้หนึ่ง ชื่อ "ราธะ" ลูกหลานทอดทิ้ง ต้องอนาถา มาอาศัยอยู่วัด ต่อมาอยากบวชแต่ไม่มีภิกษุรูปใดบวชให้ เพราะเห็นว่าเป็นคนแก่ มีอายุมากเกรงว่าจะบวชเพื่อเกาะศาสนา อาศัยผ้าเหลืองคลุมร่างกายเลี้ยงชีพไปวันหนึ่งๆ ซึ่งไม่สามารถบำเพ็ญสมณธรรมให้บริสุทธิ์ได้ ราธะพราหมณ์ จึงตรอมใจ เพราะความผิดหวัง

วันหนึ่ง เวลาเช้า ราธะพราหมณ์ ได้เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าโดยเฉพาะ แล้วกราบทูลเรื่องที่ตนมีศรัทธาจะบวช แต่ไม่มีภิกษุรูปใดช่วยจัดการให้

พระพุทธเจ้าจึงทรงยกเรื่องนี้เป็นเหตุ โดยตรัสถามในที่ประชุมสงฆ์ ตอนเย็นวันหนึ่งว่ามีภิกษุใด ระลึกถึงคุณของพราหมณ์เฒ่าผู้นี้ได้บ้าง ท่านพระสารีบุตรเถระ กราบทูลว่า
"ข้าพระองค์ รำลึกถึงคุณของราธะพราหมณ์ได้ โดยพราหมณ์ผู้นี้ เคยใส่บาตรข้าพระองค์ในวันหนึ่ง ด้วยข้าว ๑ ทัพพี ฉะนั้นข้าพระองค์จะรับเป็นภาระ จัดการบวชให้ราธะพราหมณ์เองเพื่อเป็นปฏิการ แก่พราหมณ์ผู้นี้"

พระพุทธเจ้าทรงประทานสาธุการ คือ สรรเสริญความดี ของท่านพระสารีบุตรว่าท่านพระสารีบุตรเป็นผู้มีความกตัญญู รู้คุณคนและ เป็นผู้มีกตเวทีตอบแทนคุณ ผู้มีคุณแก่ตน

ปรากฏว่าพระราธะผู้บวชใหม่ แม้เป็นคนแก่มีอายุมากแต่ประพฤติเป็นผู้ว่าง่าย สอนง่าย ไม่ดื้อดึงยอมรับโอวาท และปฏิบัติตามคำสอนของพระเถระอย่างเคร่งครัดและเคารพในท่านพระสารีบุตรเป็นที่สุดต่อมา ได้บรรลุมรรคผลเป็นพระอรหันต์รูปหนึ่ง ในพระพุทธศาสนา

ข้าวทัพพีเดียว อันบัณฑิตมิได้มองข้าม ข้าวนับทัพพีไม่ถ้วนจากผู้มีอุปการะคุณ อันได้แก่ มารดา บิดา เป็นต้น

ให้ระลึกถึงพระพุทธพจน์ ในอังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาติ ปุตตสูตร ข้อ ๓๙

"บุตร ผู้เป็นสัปบุรุษ ผู้สงบ มีกตัญญูกตเวที เมื่อระลึกถึงบุพพคุณของท่าน จึงเลี้ยงบิดา มารดา ทำกิจแทนท่าน เชื่อฟังโอวาท เลี้ยงสนองพระคุณท่าน สมดังที่ท่านเป็น บุพพการี ดำรงวงศ์สกุล บุตรผู้มีศรัทธา สมบูรณ์ด้วยศรี ย่อมเป็นที่สรรเสริญทั่วไป"

จะกล่าวไปใย ถึงพระมหากรุณาคุณของพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น เล่า

.

ขออนุโมทนา