ถ้าเกิดแล้วดับ จะพอใจไหม

สนทนาพื้นฐานพระอภิธรรม
ที่มูลนิธิฯ วันอาทิตย์ที่ ๑๑ พ.ย. ๒๕๕๐

สุกัญญา อย่างเช่นความพึงพอใจ แม้เห็นขณะหนึ่ง ก็มีความติดข้องแล้ว แต่ไม่สามารถจะรู้ได้ว่า แม้เห็นขณะหนึ่งก็มีความติดข้องแล้ว ส่วนใหญ่ความพึงพอใจ จะเกิดขึ้นในขณะที่มีกำลังมากมายมหาศาล ในชีวิตประจำวันส่วนใหญ่จะรู้ต่อเมื่อไปค้นหาหรือไปแสวงหา ตามกำลังของกิเลส ที่มีความพึงพอใจ ในรูป รส กลิ่น เสียง มีแทบจะทุกทวาร ซึ่งมีกำลังมากมาย ก็ไปแสวงหาเอาทีนี้อยากจะกราบเรียนถามท่านอาจารย์ว่า จริงๆ แล้วแม้เพียงเห็นขณะเดียวขณะหนึ่ง มีความติดข้องแล้วเป็นอย่างไรคะ

อาจารย์ รู้หรือไม่รู้ว่า เป็นสัจธรรม เท่านั้น ที่เกิดขึ้น แล้วก็ดับไป

สุกัญญา ไม่รู้ค่ะ

อาจารย์ เพราะฉะนั้น พอใจติดข้องที่จะเห็น

สุกัญญา เพราะไม่รู้หรือคะ

อาจารย์ ค่ะ ถ้าเกิดแล้วดับ จะพอใจไหมคะ สัญญานี้ที่ปรากฏ เกิดแล้ว ดับหมดไปแล้ว ไม่กลับมาอีกแล้ว เกิดแล้วดับตลอดชาติ แต่ละชาติเป็นสัจธรรม มีปัจจัยเกิดแล้วดับ พอใจไหม ติดข้องไหมในสัญญานั้น ถ้าประจักษ์จริงๆ เพียงฟังก็ไม่รู้แล้ว เพราะฉะนั้น ไม่ใช่ว่าเราจะรู้โลภะ ความติดข้อง ในเมื่อสิ่งที่ปรากฏทางตามีก็ไม่รู้