ทำอย่างไรจะมีกุศลจิตตลอดเวลา และอย่างไร คือการปฏิบัติธรรม

ทำอย่างไร จึงมีสติ ปัญญา มีกุศลจิตอยู่ตลอดเวลา?

คำตอบคือ ทำไม่ได้ เพราะธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของบุคคลหนึ่งบุคคลใดได้ จิตเกิดดับเร็วมาก เดี๋ยวเป็นกุศล เดี๋ยวเป็นอกุศล ไม่ใช่ว่าจะเป็นกุศลตลอดเวลาและไม่ใช่ว่าจะเป็นอกุศลตลอดเวลา ขณะใดที่จิตเกิดเป็นกุศลไม่มีโลภะ โทสะ โมหะ การกระทำทางกาย ก็เป็นกุศล แม้วาจาก็เป็นวาจาที่เป็นไปทางกุศลด้วยเช่นกัน ขณะใดที่กุศลจิตเกิด ขณะนั้นอกุศลจิตเกิดไม่ได้แต่ขณะใดที่กุศลจิตไม่เกิด ขณะนั้นอกุศลจิตก็พอกพูนเพิ่มขึ้น ผู้ที่เห็นโทษภัยของอกุศล จึงเจริญกุศลเพื่อละอกุศลให้เบาบางลงด้วยการเจริญกุศลไม่ทางใดก็ทางหนึ่งก็ตาม ขณะใดที่สติระลึกรู้สภาพธรรมหนึ่งสภาพธรรมใด ปัญญาก็จะค่อยๆ รู้ว่าสภาพธรรมนั้น เป็นสภาพรู้หรือไม่ใช่สภาพรู้ แต่ว่ากว่าที่ปัญญาจะเกิดได้ต้องอดทนอย่างมาก เช่น อดทนต่อการฟังพระธรรม แล้วก็พิจารณาความลึกซึ้งความละเอียดและประโยชน์ของพระธรรมจริงๆ จนเห็นว่า ควรประพฤติปฏิบัติตาม ไม่ใช่เป็นแต่เพียงการฟังเท่านั้น ผู้ที่เจริญสติปัฏฐาน รู้ลักษณะของสติจึงจะเจริญสติได้ ท่านที่ไปสู่สถานที่สงบๆ นั้น สติในขณะที่กำลังรู้ลักษณะของนามและรูปในสถานที่สงบ กับสติที่กำลังรู้ลักษณะของนาม และรูปที่กำลังปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กายใจในขณะนี้ ซึ่งไม่ใช่อยู่ในสถานที่อันจำกัดอย่างนั้น ต่างกันอย่างไรหรือเหมือนกันอย่างไร ต้องเป็นผู้ที่ไตร่ตรองให้คิดให้ถูกต้อง เพื่อจะได้เข้าใจเรื่องของการเจริญสติปัฏฐาน

๔. การไปบวชชีพราหมณ์ ถือศีล ๘ ตามวัดที่ทำกันอยู่นี้ ก็ต้องถามกลับไปก่อนว่า บวชชีพราหมณ์คืออะไรด้วย ควรรู้จุดประสงค์ของการกระทำทุกอย่างแม้แต่ผู้ที่รักษาศีล ก็ควรจะรู้ด้วยว่าเพื่ออะไร แม้แต่ผู้ที่จะละคลายความติดข้องในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ก็ควรรู้ว่าเพื่ออะไร ไม่ใช่ทำไปโดยไม่มีจุดหมาย ถ้าเริ่มต้นด้วยความไม่รู้หรือเริ่มต้นด้วยความเป็นตัวตน ก็ไม่ใช่การปฏิบัติบูชา

๕. ผู้ศึกษาธรรมก็พึงพิจารณาว่า จะศึกษา จะฟัง และจะพิจารณาให้เข้าใจขึ้นหรือว่าจะปฏิบัติด้วยความเป็นเรา เพราะว่าถ้ายังไม่มีความเข้าใจธรรมะอย่างถูกต้อง ยังมีความเป็นเราอย่างเต็มที่ แล้วก็มีความอยากที่จะปฏิบัติด้วยความเป็นตัวตน ปฏิบัติ แยกศัพท์เป็น ปฏิ + ปติ หรือ ปัตติ ปฏิ หมายถึง เฉพาะส่วน ปติ หรือ ปัตติ นั้นหมายถึง การถึงหรือเห็น ฉะนั้น ปฏิบัติจริงๆ ก็คือ เมื่อสภาพธรรมใดเกิดขึ้นปรากฏ สติก็เกิดระลึกคือถึงลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏทีละลักษณะ เพราะว่าในขณะที่เห็นไม่ใช่ขณะที่ได้ยิน ซึ่งเกิดดับสืบต่อกันอย่างรวดเร็วมากทีเดียว เพราะฉะนั้น การที่จะสามารถรู้ความจริงของสภาพธรรมว่าไม่ใช่เราเลยเพราะเป็นสภาพธรรมแต่ละอย่าง ซึ่งเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยแล้วก็ดับเร็วมากไม่ใช่มีความเป็นเราที่อยากจะไปประจักษ์ความเกิดดับ ถ้าเป็นเราแล้ว ก็ไม่สามารถที่จะประจักษ์แจ้งได้ เพราะว่าต้องเป็นปัญญาความเห็นถูก ที่อบรมเจริญขึ้นจนถึงขั้นที่สามารถจะรู้ความจริงของสภาพธรรมตามลำดับขั้น.

๖. พระอภิธรรมเป็นธรรมที่ยิ่งใหญ่ เพราะเป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตน สัตว์ บุคคลอภิธรรม หรือ ปรมัตถธรรม เป็นสิ่งที่มีจริง ไม่มีใครสามารถไปเปลี่ยนแปลงลักษณะของปรมัตถธรรมได้ ปรมัตถธรรมหรืออภิธรรมนั้น มิใช่ธรรมที่เหลือวิสัยที่จะเข้าใจได้ เพราะปรมัตถธรรมนั้นเป็นสิ่งที่มีจริง ฉะนั้น ความเห็นถูกความเข้าใจถูก จึงเป็นการรู้ความจริงของปรมัตถธรรมตามสภาพลักษณะของปรมัตถธรรมนั้นๆ ปรมัตถธรรมมี ๔ คือ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน การที่จะรู้แจ้งแทงตลอดอริยสัจจธรรมตามความเป็นจริง จนกระทั่งบรรลุเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ นั้น ต้องเริ่มต้นด้วยการศึกษามีความเข้าใจถูก เห็นถูก สาวกคือผู้ฟัง ไม่มีบุคคลผู้ใดที่ได้บรรลุเป็นพระอริยบุคคลขั้นต่างๆ โดยไม่ฟังพระธรรม ปัญญาเท่านั้นที่สามารถจะรู้สภาพธรรมทุกอย่างได้ตามความเป็นจริง ศึกษาธรรมต้องละเอียดจริงๆ และไม่ควรหวังผล เพราะมิฉะนั้นแล้ว จะก้าวไปด้วยความเป็นตัวตน ถ้าศึกษาธรรมมีความเข้าใจถูกเห็นถูก ก็จะมีความเข้าใจสภาพธรรมตามความเป็นจริง รู้อกุศลเป็นอกุศล ถ้าหากไม่ได้ศึกษาแล้วก็อาจจะเข้าใจผิดคิดว่าอกุศลเป็นกุศลก็เป็นไปได้.

๘. กรรมที่เราได้สั่งสมมาแล้วทั้งในอดีตอนันตชาติ หรือแม้แต่ในปัจจุบันนชาตินี้ก็ตาม เป็นปัจจัยให้วิบากจิตเกิดขึ้นรู้สภาพธรรมที่ปรากฏทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ทุกขณะ วิบากจิตรับผลกรรมโดยรู้อารมณ์ที่กระทบตา หู จมูก ลิ้น กาย เป็นการใช้หนี้กรรมที่ได้กระทำมาแล้ว กรรมไม่เคยปล่อยไว้เลย คือ ต้องได้รับผลของกรรมอย่างแน่นอน เพราะฉะนั้น เวลารับผลของกรรมที่ไม่ดี ก็ไม่ควรที่จะเดือดร้อนจนเกินไป หรือถ้าได้รับผลของกรรมที่ดีก็ไม่ควรที่จะยินดีติดข้องมาก ผู้ที่ศึกษาธรรม มีความมั่นคงในเรื่องกรรมและผลของกรรม ซึ่งเป็นหลักสำคัญ เพื่อเป็นเครื่องเตือนให้ดำรงตนอยู่ในความดี และเราก็จะเป็นผู้ที่ได้รับผลอันดีอย่างแน่นอน อีกประการหนึ่ง ผู้ที่ศึกษาธรรมะ ก็จะมีความเข้าใจเป็นเบื้องต้นว่า ส่วนหนึ่งของชีวิตเป็นผลของกรรมและอีกส่วนหนึ่งเป็นการสั่งสมสร้างเหตุใหม่ที่จะเป็นเหตุให้ได้รับผลต่อไปข้างหน้า

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาครับ