ปัจจัตตลักษณะ

ปัจจัตตลักษณะ

ปจฺจตฺต (เฉพาะตน) +ลกฺขณ (เครื่องหมายรู้ สภาวะ)

เครื่องหมายรู้เฉพาะตน หมายถึง ลักษณะที่เป็นไปเฉพาะของแต่ละสภาพธรรม ไม่เป็นสาธารณะทั่วไปเหมือนสามัญญลักษณะ เช่น จิตมีความเป็นใหญ่ในการรู้อารมณ์เป็นปัจจัตตลักษณะ ผัสสะมีการกระทบอารมณ์เป็นลักษณะ เวทนามีความรู้สึกเป็นลักษณะ สัญญามีความจำได้หมายรู้เป็นลักษณะ เจตนามีความตั้งใจจงใจเป็นลักษณะ จักขุปสาทมีการรับกระทบรูปสีเป็นลักษณะ เป็นต้น

ปัจจัตตลักษณะ ก็คือ วิเสสลักษณะ และเป็นอย่างดียวกันกับลักษณะในลักขณาทิจตุกะ แต่ลักขณาทิจตุกะไม่เพียงแสดงลักษณะของสภาพธรรมอย่างเดียว ยังแสดงกิจหน้าที่ ผลปรากฏและเหตุใกล้ให้เกิดเพื่อให้เข้าใจและเข้าถึงสภาพธรรมได้ดียิ่งขึ้น