นิยาม ๕ อย่าง [อรรถกถา มหาปธานสูตร]

 
บ้านธัมมะ
วันที่  3 พ.ค. 2551
หมายเลข  8545
อ่าน  2,593

พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค เล่ม ๒ ภาค ๑ - หน้าที่ 100

ข้อความบางตอนจาก ..

อรรถกถา มหาปธานสูตร ชื่อว่านิยามนี้มี ๕ อย่าง คือ กรรมนิยาม อุตุนิยาม พีชนิยาม จิตต-นิยาม ธรรมนิยาม. ในนิยามทั้ง ๕ นั้น การให้ผลแห่งกุศลที่น่าปรารถนาการให้ผลแห่งอกุศลที่ไม่น่าปรารถนา นี้ชื่อกรรมนิยาม. ในชนบทนั้นๆ ในกาลนั้นๆ การเก็บดอกไม้และผลไม้เป็นต้น โดย ตัดครั้งเดียวเท่านั้น ลมพัด ลมไม่พัด แดดกล้า แดดอ่อน ฝนตก ฝนไม่ตก ดอกบัวกลางวันแย้ม กลางคืนหุบ อย่างนี้เป็นต้น เป็นอุตุนิยาม ผลข้าวสาลีย่อมเป็นผลจากพืชข้าวสาลีอย่างเดียว รสหวานย่อมเป็นผลจากน้ำหวาน รสขมย่อมเป็นผลจากพืชขม นี้เป็นพีชนิยาม. ธรรมคือจิตและเจตสิกดวงก่อนๆ เป็นปัจจัย โดยอุปนิสัยปัจจัยแห่งธรรมคือจิตและเจตสิกดวงหลังๆ เพราะฉะนั้น การเกิดขึ้นแห่งสัมปฏิจฉันนะเป็นต้นในลำดับแห่งจักขุวิญญาณเป็นต้น นี้ เป็นจิตตนิยาม. ความเป็นไปแห่งความหวั่นไหวในหมื่นโลกธาตุ ในการเสด็จลงสู่พระครรภ์พระมารดาแห่งพระโพธิสัตว์ทั้งหลาย นี้ชื่อธรรมนิยาม.


  ความคิดเห็นที่ 1  
 
ทศพล.com
วันที่ 4 พ.ค. 2551
ขออนุโมทนาครับ
 
  ความคิดเห็นที่ 2  
 
suwit02
วันที่ 4 พ.ค. 2551
สาธุ
 
  ความคิดเห็นที่ 3  
 
เมตตา
วันที่ 19 ก.ย. 2551

Lotus Flower by Bahman Farzad.

ขออนุโมทนาค่ะ

 
  ความคิดเห็นที่ 4  
 
muda muda
วันที่ 23 มิ.ย. 2565

เป็นปกติของธาตุรู้ที่เขาเกิดขึ้นทำกิจการงานตามการสะสมตามเหตุตามปัจจัย ไม่มีใครเป็นเจ้าของธรรมะใดๆ ทั้งสิ้น เพราะไม่มีใครสามารถบังคับบัญชาธรรมะได้ ธรรมะแต่หนึ่งเกิดขึ้นทำกิจการงานแล้วก็ดับไปไม่กลับมาอีกเลยในสังสารวัฏฏ์ จิตตนิยาม กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ ที่เคารพยิ่ง อนุโมทนา สาธุค่ะ

 
เขียนความคิดเห็น กรุณาเข้าระบบ