ปัญจทวาราวัชชนจิต

ปัญจทวาราวัชชนจิต

ปญฺจทฺวาร (๕ ทาง) + อาวชฺชน (รำพึง) + จิตฺต (จิต)

จิตที่ทำกิจรำพึงถึงอารมณ์ทางทวาร ๕ หมายถึง อเหตุกกิริยาจิตที่เป็นมโนธาตุ ทำอาวัชชนกิจ เกิดได้ ๕ ทวาร รู้ได้ ๕ อารมณ์ ชื่อจึงเปลี่ยนไปตามทวารที่เกิดเช่น เกิดทางตา ชื่อว่า จักขุทวาราวัชชนจิต เกิดทางหู ชื่อว่า โสตทวาราวัชชนจิต เป็นต้น เรียกโดยรวมว่า ปัญจทวาราวัชชนนจิต