มรรคมีองค์ ๘

มรรคมีองค์ ๘

อฏฺฐ (แปด) + องฺค (ส่วน) + อิก (ประกอบ) + มคฺค (หนทาง)

อฏฺฐางฺคิกมคฺค = หนทางอันประกอบด้วยองค์ ๘ หมายถึง เจตสิก ๘ ดวง ที่เกิดพร้อมกับมรรคจิต ทำกิจปหาณอนุสัยกิเลสเป็นสมุจเฉท

มรรคมีองค์ ๘ เป็นมัชฌิมาปฏิปทา เป็นข้อปฏิบัติที่เป็นสายกลาง ซึ่งเป็นหนทางทางเดียวที่เป็นเหตุของการดับทุกข์ ทำให้ประจักษ์แจ้งพระนิพพาน อันเป็นที่สิ้นไปของกิเลสตัณหา องค์ของมรรค ๘ ได้แก่

๑. สัมมาทิฏฐิ ความเห็นชอบ คือ ปัญญาเจตสิก ละมิจฉาทิฏฐิ

๒. สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ คือ วิตกเจตสิก ละมิจฉาสังกัปปะ

๓. สัมมาวาจา วาจาชอบ คือ สัมมาวาจาเจตสิก ละมิจฉาวาจา

๔. สัมมากัมมันตะ การงานชอบ คือ สัมมากัมมันตเจตสิก ละมิจฉากัมมันตะ

๕. สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ คือ สัมมาอาชีวเจตสิก ละมิจฉาอาชีวะ

๖. สัมมาวายามะ ความเพียรชอบ คือ วิริยเจตสิก ละมิจฉาวายามะ

๗. สัมมาสติ ความระลึกชอบ คือ สติเจตสิก ละมิจฉาสติ

๘. สัมมาสมาธิ ความตั้งมั่นชอบ คือ เอกัคคตาเจตสิก ละมิจฉาสมาธิ