วิปัสสนูปกิเลส หมายถึงอะไร

คำว่า วิปัสสนูปกิเลส หมายถึง ความเศร้าหมองของวิปัสสนา

ข้อความในพระไตรปิฎกและอรรถกถาท่านแสดงว่า ผู้ที่เจริญวิปัสสนาจนถึงระดับสัมมสนญาณและอุทยัพพยญาณ เมื่ออุทยัพพยญาณดับไปแล้ว กิเลสที่ยังไม่ได้ดับเป็นสมุทจเฉท ก็ทำให้เกิดความพอใจใน วิปัสสนูปกิเลส ๑๐ อย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น โอภาส ญาณ ปีติ สุข เป็นต้น นี้เรียกว่า ความเศร้าหมองของวิปัสสนา สำหรับขณะทั่วๆ ไปผู้ที่ยังมีกิเลส มีเครื่องเศร้าหมองของจิต (อุปกิเลส) เกิดเป็นปกติอยู่แล้วครับ

ขอนอบน้อมแด่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

วิปัสสนูปกิเลสอาจจะเกิดขึ้นได้ บุคคลนั้นต้องเริ่มจากเกิดจากการอบรมปัญญาขั้นการฟังด้วยความเข้าใจถูกก่อน จนปัญญาถึงระดับวิปัสสนาญาณ วิปัสสนูปกิเลสจึงเกิดขึ้นได้ (แต่ไม่ได้หมายความว่า วิปัสสนูปกิเลสเกิดจากความเห็นถูก แต่ต้องเริ่มจากความเข้าใจถูกก่อนจึงจะถึงระดับวิปัสสนาญาณ)

ดังนั้น หากยังไม่เข้าใจหนทางที่ถูกต้องแม้ขั้นการฟัง ก็อาจสำคัญในสิ่งที่เกิดขึ้นว่าเป็นวิปัสสนูปกิเลส ก็ถูกกิเลสหลอกอีก ไม่พ้นไปจากความไม่รู้ ดังนั้นปัญญาเริ่มต้นจึงควรเข้าใจก่อน ว่าธรรมคืออะไร

อนุโมทนาค่ะ

วิปัสสนูปกิเลส เป็นเครื่องเศร้าหมองของวิปัสสนา การอบรมวิปัสสนาญาณในขั้นต้น ยังไม่สมบูรณ์ ยังไม่ถึงพลววิปัสสนาญาณ มีปิติ สุข ก็เข้าใจว่าบรรลุ เลยไม่อบรมปัญญาต่อ ทำให้เกิดความเศร้าหมอง เป็นวิปัสสนูปกิเลสค่ะ

ขออนุโมทนาค่ะ

สาธุ สาธุ สาธุ

ขออนุโมทนาครับ