การสำรวมใจ

คำว่าสำรวม สังวร เป็นชื่อสติและสัมปชัญญะ ขณะที่อกุศลจิตเกิดขึ้น ขณะนั้นชื่อว่าไม่สำรวม ขณะที่สติสัมปชัญญะเกิดขึ้น ชื่อว่า สำรวม คือปิดกั้น บาปธรรมไม่ให้เกิดขึ้น ทางทวาร ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ มีนัยเดียวกันครับ

สำรวมหมายถึง การระวังใม่ให้อกุศลจิตเกิดทางกาย ทางวาจา และทางใจ เช่น ขณะที่คิดจะว่าคนอื่น สติเกิดก็งดเว้นไม่พูดสิ่งที่ไม่ดีของคนอื่น ส่วนทางใจ เช่น ไม่คิดร้ายคนอื่น ถึงเขาจะทำไม่ดีกับเรา เป็นเรื่องของกรรม ไม่โทษใคร หรือขณะที่เราตั้งใจฟังธรรม ขณะนั้นจิตเป็นกุศล เป็นการสำรวมทางใจ และประกอบด้วยปัญญาค่ะ