วจีวิญญัติ

วจีวิญญัติ

วจี (วาจา) + วิญฺญตฺติ (แสดงให้รู้ ประกาศให้รู้)

แสดงให้รู้ด้วยวาจา ประกาศให้รู้ด้วยวาจา หมายถึง อาการพิเศษที่ทำให้รู้ความหมายได้ด้วยคำพูด วจีวิญญัติ เป็นอสภาวรูป คือ ไม่มีภาวลักษณะของตน แต่เป็นวิการหรืออาการของสภาวรูปที่เกิดจากจิตซึ่งมีเจตนาจะพูดในขณะที่จิตเกิดขึ้นว่า “เราจักกล่าวคำนี้ “ ย่อมยังรูปให้ตั้งขึ้นพร้อมกับการเกิดขึ้นของจิต ปฐวีธาตุที่มีจิตเป็นอุปาทินนกรูป (รูปที่เกิดจากกรรม) ทำให้เกิดเสียงขึ้น

เสียงที่เกิดจากจิตนี้ไม่ใช่ วจีวิญญัติ ความวิการแห่งอาการ ที่สามารถเพื่อเป็นปัจจัยแก่การกระทบฐานเสียงซึ่งเป็นอุปาทินนกรูปของปฐวีธาตุ ที่มีจิตเป็นสมุฏฐานนั่นแหละ ชื่อว่า วจีวิญญัติรูป เสียงที่ไม่ได้เกิดจากจิต ที่เป็นปัจจัยทำให้มีรูปกระทบที่ฐานของเสียงไม่มีวจีวิญญัติรูปเช่น เสียงเรอ เสียงอ้วก เสียงที่เปล่งออกมาเป็นภาษาใดภาษาหนึ่ง แม้เสียงสุนัขที่เห่า ไม่ว่าผู้ฟังจะเข้าใจความหมายหรือไม่ก็ตามหรือแม้พูดอยู่คนเดียวก็มีวจีวิญญัติรูป