นั่งสมาธินานแล้วเรียกว่าเก่ง?

ผู้ถาม การนั่งนี่ ไม่ใช่ธรรมดา คือการนั่งทำสมาธินี้ คือนั่งแล้วจะไม่กระดุกกระดิก ถ้านั่งธรรมดา นั่งแล้วเปลี่ยนได้ แต่ถ้านั่งสมาธิแล้วเปลี่ยนไม่ได้ แม้กระทั่งยุงกัด ก็ไม่ไปไล่ ไม่ไปเกา นี่เขาเรียกนั่งสมาธิ ก็มีหลายสำนัก ที่ถือว่าผู้ที่นั่งได้นาน คนนั้นเก่ง เพราะฉะนั้น การนั่งทำสมาธินั่งไม่ใช่ธรรมดา มีหลายแห่ง ถ้าใครนั่งได้เป็นชั่วโมงเรียกว่าเก่ง ถ้าพระองค์ไหนนั่งได้ตลอดคืน พระองค์นั้นนั่งสมาธิเก่ง

ท่านอาจารย์ นั่งเก่งใช่ไหมคะ ได้สนทนากับนายแพทย์ท่านหนึ่ง ซึ่งท่านก็เห็นว่า บุตรหลานของท่านก็ควรที่จะไปวัด แล้วก็รับฟังธรรมสมควรแก่วัยหรือว่าจะปฏิบัติธรรมสมควรแก่วัยเท่าที่จะรับได้ ก็มีสำนักที่สอนบุตรหลานของท่านนั่งสมาธิ ท่านดูก็รู้สึกว่าบุตรหลานของท่านจะนั่งสมาธิได้นาน ก็ชมเชย แต่ลูกหลานของท่านกลับบอกว่า ไม่รู้หรอกหรือว่าขณะนั้นน่ะวุ่นที่สุดเลย ใจไม่ได้สงบเลยสักนิดเดียว แต่อาการภายนอกคือนิ่งเฉย เพราะฉะนั้น เรื่องของจิตใจ ไม่ใช่เรื่องที่คนอื่นจะรู้ และการอบรมเจริญกุศลนี้เป็นเรื่องที่ตรง ไม่ใช่เป็นเรื่องหลอกลวง เพื่อลาภ เพื่อยศ เพื่อสักการะหรือเพื่ออย่างอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการอบรมเจริญปัญญาที่จะรู้อริยสัจตามความเป็นจริง ต้องเป็นผู้ที่ตรง อุชุปฏิปันโน ไม่หลอกตัวเอง ทั้งๆ ที่เป็นอกุศล ก็เสียดายเหลือเกิน อยากที่จะให้เป็นกุศล แต่จะเป็นได้หรือไม่ได้ขึ้นอยู่กับสติสัมปชัญญะ ที่จะรู้ว่าขณะนั้นจิตสงบ หรือไม่สงบ และจิตที่ไม่สงบ ต่างกับจิตที่สงบอย่างไร เพราะฉะนั้น ถึงแม้ว่าจะได้อ่านเรื่องของสมถกัมมัฏฐานหรือว่าจะได้อ่านวิธีปฏิบัติสมถภาวนาอย่างไรๆ ก็ตาม อย่าลืมว่าสมถะ หมายถึงสงบ เพราะขณะนั้นปราศจากโลภะ โทสะ โมหะ ข้อปฏิบัติจะให้ทำอย่างไรก็ตาม ขณะนั้นจะต้องเริ่มจากการรู้ความต่างกันของจิตที่สงบและไม่สงบ เป็นขั้นต้น แล้วจึงจะมีอุบายวิธีที่จะให้สงบยิ่งขึ้นได้ โดยนัยของการเจริญสมถภาวนา

บรรยายโดย ท่านอาจารย์ สุจินต์ บริหารวนเขตต์ข้อความบางตอนจาก ...แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ ๘๘๐