วิเสสลักษณะ

วิเสสลักษณะ

วิเสส (พิเศษ แตกต่าง) +ลกฺขณ (เครื่องหมายรู้ สภาวะ)

เครื่องหมายรู้ที่พิเศษแตกต่างกัน หมายถึง ลักษณะพิเศษของสภาพธรรมแต่ละอย่าง ซึ่งทำให้สภาพธรรมเหล่านั้นมีความแตกต่างกัน และเป็นเหตุให้พระผู้มีพระภาคทรงบัญญัติชื่อให้แตกต่างกันได้เช่น จิตและเจตสิกต่างก็เป็นนามธรรมเหมือนกัน แต่ก็มีลักษณะที่พิเศษต่างกัน จิตมีลักษณะพิเศษคือเป็นใหญ่ในการรู้อารมณ์ ส่วนเจตสิกก็มีลักษณะพิเศษแตกต่างกันออกไปอีก เช่น วิตกมีลักษณะพิเศษ คือ ตรึกหรือก้าวไปสู่อารมณ์ วิจารมีลักษณะพิเศษคือ เคล้าอารมณ์ ปีติมีลักษณะพิเศษคือ เอิบอิ่มในอารมณ์ เป็นต้น