ไม่มีตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ โลกจะปรากฏไม่ได้

ในสังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค สมิทธิสูตรที่ ๔ ข้อ ๗๕

ท่านพระสมิทธิทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ...

ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ที่เรียกว่า โลก โลก ดังนี้ด้วยเหตุเพียงเท่าไร จึงเป็นโลกหรือบัญญัติว่าโลก พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ดูกร สมิทธิ จักขุ รูป จักขุวิญญาณ ธรรมที่จะพึงรู้แจ้งด้วยจักขุวิญญาณมีอยู่ ณ ที่ใด โลกหรือการบัญญัติว่าโลกก็มีอยู่ ณ ที่นั้น ฯลฯ

การที่จะรู้จักโลกได้นั้นก็เพราะมีตา จึงเห็นสีสันวัณณะของโลก มีหูจึงได้ยินเสียงโลก มีจมูกจึงได้กลิ่นโลก มีลิ้นจึงได้รู้รสโลก มีกายจึงรู้เย็น ร้อน อ่อน แข็ง ตึง ไหว ของโลก ถ้าไม่มีทางเหล่านี้เลย โลกจะปรากฏได้ไหม เมื่อไม่เห็น ไม่ได้ยิน ไม่ได้กลิ่น ไม่ได้ลิ้มรส ไม่รู้โผฏฐัพพะ ไม่คิดนึก โลกไหนจะปรากฏ โลกใดๆ ย่อมไม่ปรากฏ

ฉะนั้น ที่ยึดถือว่าเป็นโลกกำลังปรากฏ ก็เพราะเห็น เห็นอะไร เห็นโลก สิ่งที่ปรากฏทางตา เป็นโลก ได้ยินเสียงอะไร เสียงโลกอีกเหมือนกัน ถ้าไม่มีเสียงเลย ไม่มีได้ยินเลย โลกเสียงก็ไม่มี

ฉะนั้น โลกซึ่งประกอบด้วยรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะนั้น ปรากฏได้เพราะ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ จึงไม่ต้องแสวงหาโลกที่อื่น ไม่ว่าจะอยู่ ณ โลกไหน โลกนั้นๆ จะปรากฏได้ก็เพราะตา เป็นปัจจัยให้เห็น หู เป็นปัจจัยให้ได้ยิน จมูก เป็นเป็นปัจจัยให้ได้กลิ่น ลิ้น เป็นปัจจัยให้ลิ้มรส กาย เป็นปัจจัยให้รู้โผฏฐัพพะ และใจ คิดนึกเรื่องของสิ่งที่ปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ นั่นเอง

ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป