การศึกษาเรื่องของจิต...ยังไม่ใช่การรู้ชัดลักษณะของจิต

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ ๑๓๑ บรรยายโดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

ท่านผู้ฟัง ท่านผู้ที่ไม่มีความรู้ว่า จิตเป็นภาษาบาลี มีครบทั้งหมดกี่ดวงๆ จะมีโอกาส ประสบความสำเร็จสุดยอดของการเจริญสติปัฏฐาน หรือเปล่า

ท่านอาจารย์ ได้แน่นอนค่ะ เพราะเหตุว่า การศึกษา เรื่องของจิต ประเภทต่างๆ ก็เป็นแต่เพียง เรื่องชื่อ เป็นการศึกษา เรื่องของจิตแต่ยังไม่ใช่ การรู้ชัด ในลักษณะของจิต เพราะฉะนั้น ความรู้ มีหลายขั้นขั้นฟังและศึกษา เรื่องจิตนี้มากจิตเป็นสังขารธรรม เกิดขึ้นแล้วดับไปจิตมีกี่ประเภท จิตใดเกิดก่อน จิตใดเกิดต่อ เพราะมีปัจจัยอะไรจิตชนิดนั้นจึงเกิดก่อนจิตชนิดนี้ เป็นผู้แตกฉานในการศึกษาเรื่องของจิตแต่ไม่เคยได้ระลึกรู้ลักษณะของจิต ตามความเป็นจริง

เพราะฉะนั้น ผู้นั้นไม่ได้รู้ลักษณะของจิตโดยสภาพที่ไม่ใช่ตัวตน แต่เป็นเพียงผู้ที่มีความรู้ขั้นการศึกษาเท่านั้น แต่ว่าผู้ที่เจริญสติปัฏฐานสามารถที่จะรู้ลักษณะของจิต แม้ว่าไม่รู้ชื่อ เช่น เวลาที่เกิดความยินดี ความพอใจเป็นสภาพจิตที่เป็นไปกับราคะหรือโลภะ ผู้นั้นระลึกรู้ว่าเป็นสภาพของจิตชนิดหนึ่งเป็นนามธรรม อาศัยเหตุปัจจัยก็เกิดขึ้นและสติก็ระลึกรู้ลักษณะนามธรรมอื่นต่อไปและไม่ใช่มีเพียงแต่โลภมูลจิตเพียงเท่านั้น

ขออนุโมทนาและ

ขออุทิศกุศลแด่คุณพ่อ คุณแม่และสรรพสัตว์

ถ้าคนพาล เข้าไปนั่งใกล้บัณฑิตอยู่แม้จนตลอดชีวิต เขาย่อมไม่รู้ธรรมเหมือนทัพพีไม่รู้รสแกง ฉะนั้น. ถ้าวิญญูชน เข้าไปนั่งใกล้บัณฑิตแม้ครู่เดียวเขาย่อมรู้แจ้งธรรมได้ฉับพลันเหมือนลิ้นรู้รสแกง ฉะนั้น

คาถาธรรมบทพาลวรรคที่ ๕