เป็นเพราะประมาทหรือเป็นเพราะกรรม
เมื่อเช้าได้ฟังรายการวิทยุ สทร 2 บางนา ท่านอาจารย์สุจินต์ บรรยายและยกตัวอย่างชายลูกเศรษฐีที่ถูกประหาร แต่เนื่องจากได้ใส่บาตรท่านพระมหาโมคคัลลานะ จึงได้ไปเกิดเป็นรุกขเทวดา ท่านอาจารย์บรรยายความตอนหนึ่งว่า หากชายลูกเศรษฐีได้บวชจะได้เป็นพระอรหันต์ แต่ด้วยความประมาท (หากจำไม่ผิดเรื่องคบมิตร) จึงถูกตัดสินประหารชีวิต จึงอยากเรียนถามว่า เป็นเพราะผลของวิบากกรรมด้วยหรือเปล่าคะ จึงทำให้ชายลูกเศรษฐีต้องเป็นแบบนี้
ข้อความที่ท่านกล่าวถึงนี้ เป็นการยกตัวอย่างการเสื่อมเพราะคบมิตรชั่ว และเพราะไม่ได้ฟังพระธรรม เพราะความประมาท ลูกเศรษฐีจึงเสื่อมจากสมบัติและเสื่อมจากการบรรลุมรรคผล และโดยนัยพระสูตร ความเสื่อมจากทรัพย์ การถูกประหาร เป็นผลของอกุศลกรรมในอดีต แต่โดยนัยพระอภิธรรมต้องแยกเป็นขณะจิต เช่น ผลของกรรมต้องเป็นจิตชาติวิบากเท่านั้น
อาจารย์บางพวกกล่าวว่า " ได้ยินว่า ถ้าในปฐมวัย บุตรเศรษฐีนั้น จักได้ขวนขวายในการดำรงวงศ์สกุลไซร้ เขาจักเป็นผู้เลิศกว่าเศรษฐีทั้งหลายในพระนครนั้นนั่นเอง ถ้าขวนขวายในมัชฌิมวัย เขาจักเป็นเศรษฐีวัยกลางคน ถ้าขวนขวายในปัจฉิมวัยเขาก็จักเป็นเศรษฐีในวัยสุดท้าย แต่ถ้าในปฐมวัย เขาจักได้บวชไซร้ เขาก็จักได้เป็นพระอรหันต์ ถ้าบวชในมัชฌิมวัย เขาก็จักได้เป็นพระสกทาคามี หรือพระอนาคามี ถ้าบวชในปัจฉิมวัย เขาก็จักได้เป็นพระโสดาบัน แต่เพราะเขาคลุกคลีด้วยบาปมิตร เขาจึงเป็นนักเลงหญิง นักเลงสุรา ยินดีแต่ในทุจริต เป็นคนไม่เอื้อเฟื้อ เสื่อมจากสมบัติทั้งปวง ถึงความย่อยยับอย่างใหญ่หลวง โดยลำดับ" ความประมาท พลิกชีวิตจากความเจริญไปสู่ความเสื่อม
ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย จตุกนิบาต๗ พหุการสูตร (๒๔๙) ว่าด้วยธรรมมีอุปการะมากแก่มนุษย์
ดูก่อนภิกษุทั้งหลายธรรม ๔ ประการนี้เป็นธรรมมีอุปการะมากแก่มนุษย์ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ
คบสัตบุรุษ ฟังพระสัทธรรม ทำในใจโดยแยบคาย ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
ขออนุโมทนาค่ะ.
พระพุทธเจ้าตรัสไว้ มงคลข้อที่ 1 การไม่คบคนพาล เพราะคนพาลแนะนำสิ่งที่ไม่เป็น
ประโยชน์ ทำให้เดือดร้อน และเสื่อมจากมรรค ผล นิพพาน เป็นเหตุให้ไปสู่อบายภูมิค่ะ
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
คำว่าประมาทจึงหมายถึง ไม่มีสติจึงเป็นอกุศลธรรม ความประมาทจึงมีหลายระดับ อกุศลจิตก็เป็นความประมาท การทำอกุศลกรรมที่ล่วงศีลก็เป็นความประมาท ดังนั้นเหตุที่บุตรเศรษฐีต้องเสื่อมจากคุณธรรมก็ต้องเป็นเพราะความประมาท เช่นกัน คือเป็นอกุศล ไม่แยบคาย จึงทำให้คบกับคนชั่วนั่นเอง ทำให้เสื่อมจากคุณธรรมต่างๆ และการที่บุตรเศรษฐีต้องถูกประหารชีวิตก็เพราะมีความประมาท (อกุศล) เป็นเหตุ เพราะความประมาทจึงคบคนชั่ว เมื่อคบคนชั่วจึงประมาท (ทำอกุศลกรรม) และถูกประหารชีวิต แม้ขณะที่ประหารชีวิต ขณะนั้นเป็นวิบากเป็นผลของกรรม แต่ก็ต้องเพราะความประมาท (การทำอกุศลกรรม) เป็นเหตุ อกุศลกรรมที่ได้ทำมาให้ผล จึงได้รับผลของกรรม คือประหารชีวิตในขณะนั้น
ขออนุโมทนาครับ อุทิศกุศลให้สรรพสัตว์
พระสูตรเรื่องบุตรเศรษฐีนี้
อ.กุลวิไลได้กรุณาคัดลอกถ่ายเอกสารมาให้
ดิฉันได้นำไปเล่าให้นักเรียนฟัง (แทนการพาเด็กนักเรียนนั่งสมาธิในวันที่ดิฉันเป็นเวรดูแลเด็กหลังพักกลางวัน) เน้นเรื่องการคบมิตรเป็นสำคัญ และการที่ไม่ได้เล่าเรียนความรู้ต่างๆ ทำให้ไม่สามารถหาเลี้ยงชีพได้ การตัดสินใจคบใครจึงตัดสินใจพลาดและรักษาทรัพย์ไม่ได้ เสียประโยชน์ทั้งทรัพย์สฤงคาร และอริยทรัพย์
ขอบพระคุณและขออนุโมทนาอ.กุลวิไล
ขออนุโมทนาในกุศลจิตและกุศลวิริยะของทุกท่านค่ะ
พวกชนที่เป็นพาลทรามปัญญา
ย่อมประกอบตามซึ่งความประมาท
ส่วนนักปราชญ์ทั้งหลาย
ย่อมรักษาความไม่ประมาทไว้เหมือนทรัพย์อันประเสริฐ ฉะนั้น
ท่านทั้งหลายจงอย่าประกอบตามซึ่งความประมาท
พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์
เล่ม ๒ ภาค ๒ - หน้าที่ 152
ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านค่ะ