กาย รูปกาย

เราสามารถอธิบายรูปกายโดยละเอียดทั้งรูป ๒๘ ตามนัยของพระธรรมที่ทรงแสดงไว้ ในพระไตรปิฎก ในอรรถกถา และในฎีกา ซึ่งท่านมีอธิบายไว้โดยละเอียดครับ เช่น คัมภีร์ ธรรมสังคณีและอรรถกถา เล่มที่ ๗๖ ฉบับมูลนิธิมหามกฏฯ พระอภิธรรมมัตถสังคหะ และวิภาวินีฎีกา ปริเฉทที่ ๖ แสดงเรื่องรูปโดยละเอียดครับ

ขออนุญาตเสริมความเห็นที่ ๑ ดังนี้

[เล่มที่ 76] พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี เล่ม ๑ ภาค ๒ - หน้าที่ ๒๓๒

จริงอยู่ ในสรีระนี้ มีกาย ๓ ส่วน คือ กายท่อนล่าง ๑ กายท่อนกลาง ๑ กายท่อนบน ๑. บรรดา ๓ ส่วนเหล่านั้น กายในเบื้องต่ำแต่สะดือลงไป ชื่อว่า กายท่อนล่าง ในกายท่อนล่างนั้นมีรูป ๔ รูป คือ กายทสกะ ๑ ๑๐ ภาวทสกะ ๑๐ มีอาหารเป็นสมุฏฐาน ๘๒ มีอุตุเป็นสมุฏฐาน ๘ มีจิตเป็นสมุฏฐาน ๘. กายเบื้องบน ตั้งแต่สะดือขึ้นไปถึงหลุมคอ ชื่อว่า กายท่อนกลาง ในกายท่อนกลางนั้น มีรูป ๕๔ รูปคือ กายทสกะ ๑๐ ภาวทสกะ ๑๐ วัตถุทสกะ ๑๐ รูปทั้ง ๓ มีรูปที่มีอาหารเป็นสมุฏฐาน เป็นต้น อย่างละ ๘. กายเบื้องบนแต่หลุมคอขึ้นไป ชื่อว่า กายท่อนบน.

ในกายท่อนบนนั้นมีรูป ๘๔ คือจักขุทสกะ ๑๐ โสตทสกะ ๑๐ ฆานทสกะ ๑๐ ชิวหาทสกะ ๑๐ กายทสกะ ๑๐ ภาวทสกะ ๑๐ รูป ๓ รูป มีรูปที่มีอาหารเป็นสมุฏฐาน เป็นต้น อย่างละ ๘.

บรรดารูปเหล่านั้น รูปที่ชื่อว่า จักขุทสกะ ด้วยสามารถแห่งนิปผันน- รูป ๑๐ เป็นรูปที่แยกจากกันแต่ละส่วนไม่ได้ นี้คือ มหาภูตรูป ๔ เป็นปัจจัยแก่จักขุประสาท วรรณะ คันธะ รสะ โอชา ชีวิตินทรีย์และจักขุประสาท. รูปแม้ที่เหลือก็พึงทราบโดยนัยนี้.

บรรดากาย ๓ ส่วนนั้น รูปในกายท่อนล่างไม่ปะปนกับรูปกายท่อนกลางและ รูปกายท่อนบน รูปแม้ในกายที่เหลืออีก ๒ ก็ไม่ปะปนกับรูปกายนอกนี้. เหมือนอย่างว่า เงาภูเขา และเงาต้นไม้ในเวลาเย็น ดุจเนื่องเป็นอันเดียวกันก็จริง ถึงอย่างนั้นก็มิได้ปะปนกันฉันใด ในกายแม้เหล่านั้น รูป ๔๔ ก็ดี รูป ๕๔ ก็ดี รูป ๘๔ ก็ดี ก็ฉันนั้น เป็นดุจเนื่องเป็นอันเดียวกัน แต่ก็ไม่ปะปนซึ่งกันและกันเลย ฉะนี้แล.

หมายเหตุ

๑. กายทสกะ ๑๐ คือ มหาภูตรูป ๔ วรรณะ ๑ คันธะ ๑ รสะ ๑ โอชา ๑ ชีวิตรูป ๑ กายประสาท ๑.

๒. อาหารสมุฏฐาน เป็นต้น อย่างละ ๘ ได้แก่ อวินิโภครูป ๘ มีปฐวี เป็นต้น มีโอชาเป็นที่สุด.

ขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาค่ะ

^^^ ขออนุโมทนาค่ะ ^^^

กายเบื้องบนแต่หลุมคอขึ้นไป ชื่อว่า กายท่อนบน. ในกายท่อนบนนั้นมีรูป ๘๔ คือ จักขุทสกะ ๑๐ โสตทสกะ ๑๐ ฆานทสกะ ๑๐ ชิวหาทสกะ ๑๐ กายทสกะ ๑๐ ภาวทสกะ ๑๐ รูป ๓ รูป มีรูปที่มีอาหารเป็นสมุฏฐานเป็นต้นอย่างละ ๘.

ขอเรียนถามว่า รูป ๓ รูป มีรูปที่มีอาหารเป็นสมุฎฐานเป็นต้นอย่างละ ๘.

รูป ๓ รูป หมายถึงรูปอะไรบ้างคะ จะหมายถึงรูปที่มีอาหารเป็นสมุฎฐาน รูปที่มีจิตเป็นสมุฎฐานและรูปที่มีอุตุเป็นสมุฎฐาน ใช่หรือไม่คะ?

ขอขอบคุณมากค่ะ