ปัญจารัมมณะ หรือ ปัญจารมณ์

อารมณ์ทั้ง ๕ นี้เรียกว่า ปัญจารัมมณะ หรือ ปัญจารมณ์

อารมณ์ทั้ง ๕ นี้ปรากฏได้ ๖ ทวาร คือ เมื่อจักขุทวารวิถีจิตเกิดขึ้น รู้รูปารมณ์ทางจักขุทวารแล้ว มโนทวารวิถีจิตก็เกิดขึ้นรับรู้รูปารมณ์สืบต่อทางมโนทวาร เมื่อภวังคจิตเกิดคั่นแล้ว สัททารมณ์ คันธารมณ์ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ก็นัยเดียวกัน

ฉะนั้น อารมณ์ทั้ง ๕ นี้จึงเป็นอารมณ์ของจิตได้ ๖ ทวาร คือ ทางตาทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ แต่อีกอารมณ์ ๑ คือ ธมฺมารมฺมณ หรือ ธัมมารมณ์ นั้น รู้ได้เฉพาะทางมโนทวาร คือ ทางใจเท่านั้น

ดาวน์โหลดหนังสือ --> ปรมัตถธรรมสังเขป