พระอนาคามีจะเกิดอีกเพียงชาติเดียวหรือ
ถาม ที่ว่ายุค ๒๐๐๐ - ๓๐๐๐ ปี หลังจากที่พระพุทธเจ้าปรินิพพานจะมีแต่พระอนาคามี แต่พระอนาคามีจะเกิดได้อีกเพียงชาติเดียว ก็จะได้เป็นพระอรหันต์ นั่นแสดงว่า ท่านจะไม่มาเกิดในภูมิมนุษย์อีกต่อไปใช่ไหมคะ เพราะหลังจากยุค ๒๐๐๐-๓๐๐๐ ปี ของพุทธกาลไปแล้ว จะไม่มีพระอรหันต์ในมนุษย์ภูมิอีกต่อไป
ตอบ พระอนาคามี ไม่ใช่เกิดอีกเพียงชาติเดียว สามารถเกิดได้หลายชาติกว่านั้นหรือจะเกิดอีกชาติเดียวก็ได้ แต่ไม่กลับมาเกิดในกามภูมิอีกเลย (กามสุคติภูมิ ๗)
คำว่า อนาคามี แปลว่า ผู้ไม่มาเกิดในกามภูมิอีก
พระอนาคามี เป็นผู้ที่มีสมาธิสมบูรณ์ เพราะละกามราคานุสัย และปฏิฆานุสัยได้แล้ว ฉะนั้น เวลาที่ท่านจะสิ้นชีวิต จะมีฌานจิตเกิดก่อน ด้วยผลของฌานจิตนั้น ท่านจึงไปเกิดในพรหมโลก ตามระดับขั้นของฌานจิต เช่น ถ้าปัญจมฌาน (ฌานที่ ๕) เกิดก่อนสิ้นชีวิต ท่านก็จะไปเกิดในพรหมโลกชั้นสุทธาวาส (สุทธาวาสมี ๕) ชั้นใดชั้นหนึ่ง พระอนาคามีเมื่อเกิดในพรหมโลกแล้ว ท่านสามารถเจริญปัญญาจนบรรลุเป็นพระอรหันต์ แล้วปรินิพพานในพรหมโลกนั้นเอง อาจจะภายในชาติเดียว หรือสองชาติ จนถึง ห้าชาติก็ได้ ท่านแสดงไว้ในอรรถกถาว่า ท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี (ขณะนี้อยู่สวรรค์ชั้นดุสิต) และนางวิสาขามหาอุบาสิกา (ขณะนี้อยู่สวรรค์ชั้นนิมมานรดี) ซึ่งขณะนี้ทั้งสองท่านเป็นพระโสดาบัน ต่อไปท่านจะเป็นพระอนาคามี และไปเกิดในพรหมโลกชั้นสุทธาวาส ตั้งแต่ชั้นแรกไปจนถึงชั้นที่ห้า จึงจะบรรลุเป็นพระอรหันต์ แล้วปรินิพพาน แสดงว่าถึงท่านทั้งสองจะเป็นพระอนาคามีแล้ว ยังเกิดได้อีก ๕ ชาติ พระอนาคามีท่านไม่มาเกิดในภูมิมนุษย์แน่นอน เกิดในพรหมโลกเท่านั้น